„Dobro nam došli nepobjedivi sokolovi naši! Dobro nam došli osloboditelji naši, ponosni naš cvijete, najljepši i najmiliji. Blagosloven bio čas kada vas vidjesmo. Blagoslovena vam svaka stopa bila!“ reči su kojima je splitski gradonačelnik dr Josip Smodlaka dočekao na Rivi 2. bataljon 13. pešadijskog puka Timočke divizije 20. novembra 1918. godine. Jedna od najtežih decenija u modernoj istoriji Srbije – ona druga u XX veku – krunisana je velikom pobedom probijanjem Solunskog fronta, oslobođenjem okupirane zemlje i pripajanjem Države Slovenaca, Hrvata i Srba, formirane krajem 1918. godine na južnom tlu raspale Austrougarske monarhije, te formiranjem Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca. Simbolično, kruna tog ujedinjenja bio je ulazak trupa Srpske vojske

U maglama srpske prošlosti i dalje svetle likovi 1300 kaplara. Zaborav njihovog dela početak je našeg kraja. Sudar Austro-Ugarske imperije sa seljačkom vojskom malene Srbije 1914. bio je borba Davida i Golijata. Pobeda na Ceru bila je skupo plaćena: poginulo je 259 oficira a više od 16 000 vojnika i oficira izbačeno je iz stroja. Sledili su novi okršaji uz masovnu pogibelj vojske. Moral je značajno opao. Bilo je potrebno da se jedinice popune novim, svežim snagama i da im se podigne borbena svest.U kritičnim momentima, univerzitetska i školska omladina dorasla vojnoj obavezi pozvana je u službu otadžbini. Za sedište i obuku đačkih četa predviđeno je Skoplje. Obukom je rukovodio

Njegovo preosveštenstvo episkop bihaćko-petrovački Sergije razgovarao je sa načelnikom opštine Bosansko Grahovo Duškom Radunom o obilježavanju 100 godina od smrti Gavrila Principa, koje će biti organizovano 29. aprila pod pokroviteljstvom opštine Grahovo. Na internet stranici Eparhije bihaćko-petrovačke navedeno je da su vladika Sergije i Radun razgovarali i o životu i radu srpskog pravoslavnog naroda u Grahovu i okolini. Vladika Sergije obišao je grob sveštenomučenika Miloša Bilbije u Crnom Lugu, kojeg su mučili i ubili Austrougari 1916. godine. Bilbija će ove godine, zajedno sa drugim novomučenicima, biti predložen na redovnom zasjedanju Svetog arhijerejskog sabora za kanonizaciju u red svetih sveštenomučenika Crkve Hristove. Izvor: SRNA Vezane vijesti: Princip: Jednoga dana ljudi će

Četrnaestogodišnji srpski dječak Gavrilo Princip upisao je svoje ćiriličke inicijale u kamen, 1909. godine. „G P 1909“ – uklesao je tada dječak u krečnjačku stijenu, u selu Obljaju, ispred roditeljske kuće, nadomak Grahova. Obljaj je i tada bio, kao što je i danas, izolovano i zaboravljeno srpsko seoce, skriveno među planinama zapadne Bosne; siromašno, no zdravo ponosito i istinski svjesno čije je i od koga je. Prema legendi, prijatelj je tada upitao mladog Principa zbog čega urezuje svoje inicijale u divlju stijenu. – Jednoga dana ljudi će poznavati moje ime –  u miru je odgovorio dječak, duboko zagledan u dlijeto koje urezuje kamen, baš kao što njegova vjera ureza srpski

Na lokalitetima širom Srbije koji se odnose na Prvi svjetski rat dosad je zasađeno milion sadnica na 650 hektara, u okviru projekta “Jedno drvo za jednog ratnika”, koji je Ministarstvo pravde Srbije pokrenulo 2014. godine. Predviđeno je da do kraja godine bude posađeno 1.300.000 sadnica, koliko je Srbija izgubila stanovnika u Velikom ratu. U realizaciji projekta učestvovala su lica iz kazneno-popravnih zavoda Požarevac, Sremska Mitrovica, Šabac, Niš, Padinska Skela, te okružnih zatvora Beograd, Užice, Čačak, Kruševac, Kraljevo, Prokuplje, Ćuprija, Leskovac, Zaječar, Pirot, kao i studenti Šumarskog fakulteta Beogradu i zaposleni u preduzeću “Srbija šume”, saopšteno je iz Ministarstva pravde Srbije. Nove šume posađene su na Ceru, Jelici, Jastrepcu, Kukavici, Maljenu,

Jedini feldmaršal u austrougarskoj vojsci koji nije bio nemačkog porekla, a koji je komandovao snagama na ruskom i italijanskom frontu, rođen je u srpskoj pravoslavnoj porodici u selu Umetić, na Baniji. Zbog brojnih vojnih podviga odlikovan je više puta, dobio je čak i pravo na plemićku titulu, a kada je hteo da služi u vojsci novostvorene Kraljevine SHS, odbijen je zbog „protivljenja jednog ministra iz Hrvatske“. Svetozar Borojević rođen je 13. decembra 1856. na Baniji u tadašnjoj Vojnoj krajini na teritoriji Austrijskog carstva. Njegov otac Adam bio je graničarski oficir, koji je dogurao do čina natporučnika, a majka Stana bila je kćerka graničarskog natporučnika Adama pl. Kovarbašića od Zborišta, rodom

Kreće se lađa francuska, još se peva pesma iz Velikog rata. Pevao ju je i Vladislav V. Petronijević Aćimović (1885–1943), srpski ratnik iz zlatiborskog sela Golova, iako je jedva živu glavu sačuvao tokom plovidbe na jednoj takvoj lađi od Tulona ka Solunu i savezničkom frontu, koju je neprijatelj torpedovao i potopio. Danima je potom na nevelikom splavu plutao Vladislav s nekoliko vojnika po otvorenom moru, ali se čudom spasao i posle rata to do detalja opisao. Beleška Vladislava V. Petronijevića Aćimovića o tome, sačuvana u ličnoj arhivi Žarka Božanića sa Zlatibora, naslovljena je „Rat na moru“. Piše zemljodelac iz Golova da je sa drugim srpskim vojnicima 19. septembra 1916. došao

Dokumentarno traganje o strašnoj sudbini srpske dece u Prvom svetskom ratu. Vojkan Nikolić: Zločini su premalo istraživani, čak zabašurivani U Evropskoj istoriji, nijedan narod nije doživeo ni preživeo ratna stradanija i pogibenija, kao srbski. Nijedan narod na svetu nije položio više dece na oltar otadžbine, nego srbski. U masovnim zločinima Austrougara, Arnauta, Bugara, Mađara sve do nemačkog izuma u Prvom svetskom ratu – logora za srbsku decu…! Ovo je moto potresnog traganja o strašnoj sudbini srpske dece u Velikom ratu, pretočenom u upravo izašlu knjigu “Srbska deca na oltaru Otadžbine”, čiji priređivač je Vojkan Nikolić, publicista iz Gornjeg Milanovca, koji se dugo bavi tom temom. – Cenu slobode, samo u

U čitaonica Gradske biblioteke (Dunavska 1) u Novom Sadu u ponedeljak, 26. marta 2018. godine sa početkom u 19 časova održaće se predstavljanje knjige – BOKELjI NA STRANI SRBIJE U PRVOM SVJETSKOM RATU u izdanju SPKD „PROSVJETA“ iz Herceg Novog. Autor knjige je dr Milan Gulić, doktor istorijskih nauka, saradnik Instituta za savremenu istoriju iz Beograda. O knjizi govore: dr Milan Micić dr Milan Gulić, autor Knjiga govori o srpskim ratnim dobrovoljcima u Prvom svetskom ratu iz Boke, Grblja, Paštrovića, Brajića, Maina… Dr Gulić je u knjizi naveo 1054 imena dobrovoljaca pobrojavši ih po opštinama iz kojih su dolazili : hercegnovske, risanske, kotorske, tivatske i budvanske. Knjiga ostaje kao trajno svedočanstvo

Večeras u SKC u Parizu promocija kapitalnog dela IK „Prometej“ o Velikom ratu. Pisani trag o golgoti ostavili su i francuski ministar Ogist Bop, pukovnik Pjer-Viktor Furnije i novinar Anriji Barbi Izdavačka kuća Prometej iz Novog Sada predstaviće večeras u Srpskom kulturnom centru u Parizu svoje izdanje “Sa srpskom vladom i vojskom od Niša do Krfa 1915-1916”. Knjiga se temelji na francuskim svedočanstvima koja je priredio dr Stanislav Sretenović, viši naučni saradnik Instituta za savremenu istoriju u Beogradu. Ilustrovana retko viđenim fotografijama i dokumentima, ova knjiga objavljena je u dvojezičnom, srpsko-francuskomizdanju i predstavlja deo kapitalne edicije IK Prometej, posvećene Velikom ratu. Edicija sadrži 50 naslova. U predgovoru knjizi “Sa srpskom vladom i vojskom od Niša do Krfa

Prokuplje – Uklanjanjem stabala u Železničkom parku u Prokuplju, danas je počela priprema za izgradnju Spomen-parka Drugom pešadijskom puku Srpske vojske prvog poziva „Knjaz Mihajlo” iz Prvog svetskog rata, koji je zbog svoje ratne istorije nazvan „Gvozdeni puk”. Taj prvi deo posla biće završen za nekoliko dana, kada sledi uklanjanje rasvete radi izgradnje Spomen-parka, saopštilo je Javno-komunalno preduzeće „Hameum”, koje obavlja radove. Vlada Srbije sa 29 miliona dinara finansira Spomen-park koji se uređuje u znak zahvalnosti Opštine vojnicima „Gvozdenog puka”, koji su 12. oktobra 1918. godine oslobodili Prokuplje. Svečano otvaranje Spomen-parka uz „državnu manifestaciju” je predviđeno za 12. oktobar, povodom 100 godina od završetka Prvog svetskog rata. Spomen-park će biti

Posle šest decenija prvi put objavljen roman “Sarajevski atentat” slavnog francuskog pisca Žorža Pereka (1936-1982) Podstaknut boravkom u Beogradu i Sarajevu 1957. godine, tada 21-godišnji Žorž Perek (1936-1982), koga danas svrstavaju među francuske klasike 20. veka, ispisao je neobičan roman “Sarajevski atentat”, koji izdavači nisu hteli da objave. Srećom, sačuvana su dva daktilografska rukopisa, od kojih je jedan autor darivao svom prijatelju, srpskom slikaru (i kasnije akademiku) Mladenu Srbinoviću. Punih šest decenija posle nastanka, roman se tek nedavno pojavio pred čitaocima, kod nas u izdanju kuće Clio, u prevodu Jelene Novaković. Glavni junak i pripovedač, Francuz, dolazi u Beograd i Sarajevo, gde živi njegov prijatelj Branko, koji za ljubavnicu ima

Užice – Kad je Užice 1918. godine napuštao austrougarski okupator bežeći pred naletom srpske vojske, u grad je među prvim oslobodiocima sa svojom družinom ušao jedan – hajduk. U narodu znani Isidor Bajić (1891–1957), iz šume i odmetništva tokom okupacije borio se protiv Austrougara i njihovih doušnika. Pa kad je oslobođenje nastupalo, Isidor je sa balkona užičke gimnazije okupljenom narodu govorio da predstoji oslobađanje cele Srbije, da neće biti nareza ni okupatorskog režima… I ispuni se brzo ono što ovaj hajduk Užičanima reče (izuzev nareza), ali za Isidora oslobođenje i život u novoj državi ne donese sreću. Kratko vreme on je sa svojom družinom proveo u prispeloj srpskoj vojsci, no ubrzo

Na ovoj fotografiji vidimo 25. pučko-ustašku pukovniju kako prima blagoslov svojih rimokatoličkih prelata pred zagrebačkom katedralom.  Svi ovde prisutni vojnici i oficiri se spremaju za polazak prema Kraljevini Srbiji i njenoj prestonici, Beogradu. Godina je 1914-ta. Svi oni će, uskoro po ovoj foto-seansi, pucati na Srbe, rušiti i pljačkati po Srbiji, ubijati nas i silovati na našoj zemlji – i za to, kao nagradu, par godina kasnije, dobiti blanko oproštaj i ničim zasluženu amnestiju. I, čak, priliku da bez ikakve kazne i pokajanja izbegnu sudbinu ostatka poražene Austrougarske. Umesto toga, oficiri sa ove slike će dobiti šansu da KOMANDUJU omrznutim srpskim junacima i usput dobiju čin više (samim pristupom novoformiranoj jugoslovenskoj

Srbija se danas seća jednog od svojih najvećih vojvoda i najistaknutijih vojnih stratega u istoriji našeg naroda. Radomir Putnik rođen je na današnji dan 1847. godine. Upisao se u redove najvećih srpskih vojskovođa. Predvodio je vojsku u nekim od najneizvesnijih trenutaka Srbije – Balkanskim i Prvom svetskom ratu, a za njegova dela čuo je i svet. Ipak, pred kraj života Srbija mu se nije odužila. Naprotiv! Već ostareo i onemoćao, starac sede kose i brade, doživeo je najveće poniženje. Prvi svetski rat koji će se pretvoriti u najveće stradanje srpskog naroda do tada, Radomir Putnik dočekao je kao načelnik štaba Vrhovne komande. Već star i bolestan, iskusni vojnik komandovao je

Izbijanjem Prvog svjetskog rata, u Austrougarskoj je došlo do velike eksplozije anti-srpskog raspoloženja, pa tako i u BiH. Po izbijanju rata, ponovo su osnovane jedinice šuckora (prvi put su postojale za vrijeme Aneksione krize). Šuckori su odmah počeli sa kampanjom terora protiv Srba, a jedan od značajnih komandanata je bio i budući doglavnik NDH Ademaga Mešić. Prisustvo Srba u BiH je bio problem za Austrougarsku jer su oni uglavnom bili prijateljski nastrojeni ka Srbiji, što je 6. avgusta 1914. potvrdio i Stjepan Sarkotić, koji će narediti strijeljanje bilo koga osumnjičenog na saradnju sa neprijateljem. Teško su pogođeni hercegovački Srbi i Srbi iz istočne Bosne, poznato je vješanje 79 trebinjskih Srba, dok

Ovo je priča o jednom dečaku koji se borio u svim važnim ratovima svog vremena, branio Srbiju i to bez noge, bio opevan u pesmi koju su kasnije prepevali, bio veliki zadužbinar, a njegova porodica je došla do toga da moli za koru hleba… Ne zna se baš zasigurno gde je rođen Vlajković Đorđe, da li je to bila Vojvodina (odnosno Austrija) ili sam Beograd, ali jedno je sigurno – dan njegovog rođenja bio je 3. mart 1831. godine. Sin Todora Vlajkovića, Prizrenca, završio je osnovnu školu u Beogradu i pošao na Licej. Međutim, planove o obrazovanju srušila je smrt roditelja. Najpre je umro otac, 1839. godine, a potom i

Ovo je godina u kojoj se svet na organizovan, ozbiljan i glasan način oprašta od uspomena na Prvi svetski rat, izjavio je ministar odbrane Aleksandar Vulin u Ruskom domu, na svečanoj akademiji pod nazivom „Gvozdenom puku u čast”, povodom stogodišnjice završetka Prvog svetskog rata. On je rekao da je prethodne četiri godine Srbija još jednom preživela svoju istoriju, svoju golgotu, pobedu i vaskrsenje, i za to vreme veliki i moćni su pokušali još jednom da promene istoriju.„Pokušali su da istorijske činjenice prikažu drugačije, da svojom veličinom i brojnošću, silom kao jedinim opravdanjem, ponovo prepišu i napišu istoriju Prvog svetskog rata, okrive žrtve, a silnike prikažu kao nevine. Kao u Prvom

Nakon što su 2015. i 2016. godine stručnjaci Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture u zaseoku Koprivnica kod Jošaničke Banje obnovili kuću Milunke Savić (1890 -1973), legendarne srpske heroine iz balkanskih i Prvog svetskog rata, a pripadnici Vojske Srbije prošlog leta izgradili i proširili put do ovog zabitog potkopaoničkog sela, kuću slavne Milunke posećuje sve više turista koji zimuju i letuju na Kopaoniku, ali i mladih koji dolaze da se na izvoru “napoje” najslavnijom srpskom istorijom… Kuća Milunke Savić u selu Koprivnica, sagrađena polovinom 19. veka, kao tipičan objekat tradicionalnog narodnog graditeljstva, bila je u jadnom stanju sa potpuno srušenim krovom i pretila je opasnost od njenog potpunog nestajanja. –

Akademski vajar iz Beograda Miloš Komad prezentovao je u Mrkonjić Gradu idejna rješenja za izgradnju novog spomenika kralju Petru Prvom Karađorđeviću Mrkonjiću, po kojem je ovaj grad dobio ime. Načelnik opštine Mrkonjić Grad Divna Aničić rekla je da je 2016. godine na sjednici Skupštini opštine donesena odluka o izgradnji novog spomenika na glavnom trgu koji nosi naziv po kralju. “Izgradnja će početi kada izaberemo idejno rješenje i sprovedemo svu potrebnu proceduru. To bi trebalo da bude jedan velelepan spomenik umjesto starog, kome ćemo naći neko zasluženo i adekvatno mjesto”, rekla je Aničićeva i dodala da će izgradnja biti finansirana donacijama. Jučerašnjem sastanku je prisustvovao i ministar finansija Republike Srpske Zoran

Prigodnim manifestacijama u Prokuplju i selu Mačkovac nadomak Kuršumlije sutra će biti obeležena 101. godišnjica Topličkog ustanka Prigodnim manifestacijama u Prokuplju i selu Mačkovac nadomak Kuršumlije sutra će biti obeležena 101. godišnjica Topličkog ustanka. U organizaciji opština Prokuplje i Kuršumlija i uz prisustvo državnih i lokalnih funkcionera, te raznih boračkih i prokupačkih udruženja koja neguju tradicije oslobodilačkih ratova Srbije, odaće se počast Topličanima. Vence na spomen obeležje topličkim junacima u centru Prokuplja, na Trgu topličkih junaka, položiće predsednik opštine Prokuplje Aleksandar Simonović, načelnik topličkog upravnog okruga Nebojša Vukadinović i državni sekretar Ministarstva za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja Negovan Stanković. Takođe, prigodnim svečanostima u selu Mačkovac pored Kuršumlije, u

Tokom Balkanskih ratova i Velikoga rata načelnik vojnog saniteta, srpski pukovnik dr Roman Sondermajer (1861–1923), imao je tri sina sa suprugom Stanislavom: Vladislava, potpukovnika avijacije; Tadiju (1882–1967), našeg slavnog pilota lovca iz Velikoga rata i najmlađeg Stanislava (1898, Beograd –1914), koji je, kao i stariji brat Tadija, pohađao Drugu mušku gimnaziju i bio odličan srednjoškolac. Stanislav se sve vreme ugledao na braću koja su mu bila očigledni uzori, a osobito na srednjeg brata jer mu je po godinama bio bliži. Pored toga, sva trojica su bila zadojena kosovskim zavetom, čojstvom i junaštvom. Valja imati još na umu da su oni, po majčinoj strani, unuci Dimitrija Đurića (1838–1893), đenerala potonjih Obrenovića.

Selo Obljaj, smješteno ispod Šator planine nedaleko od Bosanskog Grahova spava tihim snom, čuva svoju istoriju u zabačenom dijelu Visoke Krajine. Tu u gnijezdu junaka rođen je jedan od najvećih, Gavrilo Prinicip. Piše: Jelena DEŠIĆ Gavrilo Princip bio je mudriji od svog vremena, volio je slobodu, a nasljednici porodice Princip sa ponosom i “iz principa” njeguju sjećanje na pretka heroja i željeli bi da ga iz Sarajeva, gdje je sahranjen, vrate u njegovo selo Obljaj, govori za Srnu pjesnik Gavrilo Mile Princip iz Bosanskog Grahova. Slavni Gavrilo, drugo dijete u porodici Principa, nadaleko poznat po hrabrošću, odlučnošću i smjelošću, potiče baš iz selca Obljaj koje odolijeva jugu sa Dinare. “Malog