Jedina oružana pobuna na teritorijama koje su bile okupirane trupama Centralnih sila u Evropi započela je dvadesetih dana februara 1917, i trajala oko jednog meseca. Ustanku je prethodila i sledovala gerila, a obuhvatio je teritoriju Topličkog okruga – Kosanički, Prokupački, Jablanički i Dobrički srez, i istočne i srednje predele Kopaonika. U jesen 1915. godine usledio je novi napad trupa Centralnih sila na Kraljevinu Srbiju, kojima je komandovao nemački feldmaršal August fon Makenzen. Srpska vojska je bila prinuđena na odstupanje preko Albanije i Crne Gore, do obala Jadranskog mora. Srbija je bila okupirana i podeljena. Austrougarska vojna vlast obrazovala je Vojno-generalni guverneman u Srbiji, sa sedištem u Beogradu. Bugari su oformili

Predsjednik Pokrajinske vlade Igor Mirović otvorio je večeras u Muzeju Vojvodine u Novom Sadu izložbu pod nazivom “Stradanje Roma u Prvom svjetskom ratu”. Postavka autora Dragoljuba Ackovića sačinjena je od nekoliko desetina originalnih dopisnica – fotografija, koje su napravljene u periodu 1914-1918. godine i prvi put se zajednički objavljuju. Mirović je istakao da su izložene fotografije o stradanju Roma u Prvom svjetskom ratu svjedočanstvo istine o jednom teškom vremenu i jednom stradalnom, ali hrabrom i čestitom narodu u tom vremenu. Prema njegovim riječima, uloga Srbije i njenog stanovništva u Prvom svjetskom ratu bila je ogromna, a isto tolike su bile i njene žrtve. “Značajno mesto i u toj ulozi i

Američki ratni snimatelj Ariel Vardžes (1890-1972) je tokom Prvog svetskog rata 1915. godine boravio u Srbiji gde je pratio srpsku vojsku i beležio njihov svakodnevni život i bitke u kojima su učestvovali, te je tako jednom prilikom uspeo da napravi jedini snimak majora Vojislava Tankosića, osnivača “Crne ruke”. Vojislav Tankosić je bio major srpske vojske, četnički vojvoda, jedan od osnivača “Crne Ruke” i učesnik najvažnijih istorijskih događaja u Srbiji, od Majskog prevrata 1903. do Sarajevskoga atentata 1914. Šamari za Čerčila Njegovom uzbudljivom i kratkom životu pripisuje se i događaj kada je jednom prilikom besan istrčao iz bašte kafane “Kasina” na Terazijama ugledavši tadašnjeg britanskog dopisnika Vinstona Čerčila koji je sa

Čajetinski profesor istorije Milisav Đenić odužio se svojim zemljacima. Prikupio imena 2.500 palih ratnika iz 18 opština zlatiborskog sreza Dve udovice, Stojka Srgilović iz Čajetine i Stanka Maca Šukilović iz Šljivovice, ispratile su u vihor Velikog rata po petoricu sinova. Kuće su ostale bez muške glave, nijedan ne htede da ostane kao hranilac, smatrajući da je potrebniji otadžbini. – Neka ih, neće me, valjda, Bog kazniti, da svi izginu – govorila je Stojka komšijama, opraštajući se od sinova. Na rastanku, Stankino uzdrhtalo srce izgovorilo je pretešku kletvu vojnicima: – Sinovi moji, neka vam je srećan put i neka vas Bog čuva. Ali ako budete kukavice, dabogda se nijedan majci ne

Upoznajte tragičnu sudbinu Ruskog ekspedicionog korpusa, koji je učestvovao u vojnim operacijama na Solunskom frontu tokom Prvog svetskog rata. U Rusiji je ta stranica vojne istorije dugo bila nezasluženo zaboravljena. Predstavu o njoj imao je samo uži krug stručnjaka i ljubitelja vojne istorije. Ruske jedinice su tamo, na nepoznatom terenu, demonstrirale visok nivo borbene gotovosti, obučenosti i hrabrosti, kojom su saveznici bili oduševljeni. 2016. godine se navršilo 100 godina od krajnje zanimljivog događaja u Prvom svetskom ratu. Reč je o dolasku na Zapadni i Solunski front jedinica Ruskog ekspedicionog korpusa. Ruski vojnici koji su se u drugoj polovini 1916. godine našli u Francuskoj i na Balkanu imali su zadatak da

Udruženje ratnih dobrovoljaca 1912-1918 njihovih potomaka i poštovalaca  “Obilić 1912-1918” – Novi Sad Vas poziva na svečano otvaranje izložbe „Dobrudžanski ratnici“, u Domu vojske Novi Sad, Beogradski kej 9. u sredu 21. februara  2018. godine, u 19 časova. Autori izložbe su Dr Predrag Bajić, viši kustos istoričar, Ilija Komnenović, muzejski savetnik, istoričar i msr Vojislav Martinov, kustos, istoričar. Recenzenti izložbe su dr Milan Micić i prof. dr Slobodan Bjelica. Organizatori otvaranja izložbe su Udruženje ratnih dobrovoljaca 1912-1918 njihovih potomaka i poštovalaca „Obilić 1912-1918“ Novi Sad, Prva brigada Kopnene vojske i Muzej Vojvodine. O izložbi će govoriti autori i recezenti. Pozdravnu reč daće jerej Đorđe Stojisavljević, nadležni vojni sveštenik, zatim  predstavnik Muzeja Vojvodine

Evo sada i nas Srba!… Kao da je ovde zborno mesto nacija, pa su svi zapeli ubrzanim tempom da izgrade novi svet.Takav je bio Solun aprila meseca hiljadu devetsto šesnaeste godine. Ljudi različitih uzrasta i čudnih izraza, svi preplanuli, unezvereni i užurbani, promicali su u raznim pravcima i dovikivali na mnogo jezika. Bili su tu mali Anamiti, sa okruglim šeširima i sitnim podrugljivim očima. Visoki Englezi sa kolonijalnim kaskama na glavi i večitom lulom. Zdepasti, ali okretni, Francuzi, raspoloženi uvek za prepirku i pesmu. Snažni Indusi, sa čalmom oko glave. Škotlanđani, u šarenim i kratkim suknjicama. Senegalci sa licem crnim kao noć. Neke kolonijalne trupe sa širokim čakširama, a još

Piše Boško Antić, kontraadmiral u penziji Rečna flotila Vojske Srbije je 6. avgusta 2015. godine obeležila 100-godišnjicu svog formiranja. Formirana pred ofanzivu snaga fon Makenzena, ova naša plovna jedinica prošla je kroz više faza svog razvoja. ali tek ovih godina dostojno obeleževa svoj rođendan. Na svečanosti je mnogo toga pomenuto, ali ime njenog osnivača ostalo je nekako u senci. Zaboravili smo mnoge junake naših oslobodilačkih ratova. Među njima je i potpukovnik Milan J. Radojević, oficir koji je formirao prvu srpsku Rečnu flotilu, junački se sa njom borio protiv snaga Fon Makenzena, sa svojim borcima-dobrovoljcima prešao Albaniju, formirao Brodarsku komandu na moru, komandovao prvim srpskim ratnim brodom na moru i odveo ga

Spisi dr Miloša Bogićevića iz 1917. prvi put na srpskom. Knjiga deo edicije “Srbija i Balkan” Biblioteke “Braća Nastasijević” u Gornjem Milanovcu Prvi put spisi dr Miloša Bogićevića, srpskog kontroverznog diplomate (rođen u Beogradu 1876. a misteriozno umro u Berlinu 1938), prevedeni su na srpski i sabrani u knjigu “Solunski proces, jun 1917”, koja je objavljena u ediciji “Srbija i Balkan” Biblioteke “Braća Nastasijević” iz Gornjeg Milanovca. Spise, što su nova saznanja o tom još nerazjašnjenom istorijskom događaju važnom za Srbiju, prevela je filolog Sandra Tripković, master francuskog jezika, a urednik izdanja je Dejan Acović, klasični filolog i bibliotekar Naučnog odeljenja i Strane knjige u toj biblioteci. Solunski proces je

Od stvaranja prve države Južnih Slovena, koja će s vremenom prerasti u Jugoslaviju, prošlo je tačno jedno stoleće, a čak i spominjanje imena zemlje koja se dezintegrisala početkom 1990-ih u krvavim ratovima izaziva različite i, uglavnom, veoma emotivne reakcije, piše Al Džazira Balkans. Jugoslovenska ideja potekla iz Hrvatske Istoričare i filozofe istorije zabrinjava falsifikovanje istorijskih istina i redukovano predstavljanje istorije, u kojem se motivi za stvaranje Jugoslavije uvek ili izbacuju iz narativa ili guraju duboko na marginu. Jugoslavija je nastala kao težnja naroda slovenskog juga da ostvare slobodu u nezavisnom političkom uređenju, a sve ostalo jesu pogrešne interpretacije prošlosti. – Stvaranje Jugoslavije, koja je ispočetka formirana kao Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca

Nikolaj Hartvig svojom sposobnošću učinio je sve kako bi približio Srbiju i Rusiju. Na kraju, na tom poslu je i preminuo. Obeležavajući Dan diplomata Rusije, 10. februar, na dan kada je 1802. stvoreno Ministarstvo inostranih poslova, predstavnici ambasade Rusije, sa Aleksandrom Čepurinom na čelu, položili su vence na grob Nikolaja Hartviga na Novom groblju u Beogradu. Nikolaj Hartvig bio je ruski carski poslanik na srpskom dvoru od kraja Aneksione krize 1909. do jula 1914, kada je preminuo na dužnosti. Rođen je 1857. godine na Kavkazu u gradu Gori u današnjoj Gruziji, u osiromašenoj aristokratskoj porodici vojnog lekara, naturalizovanog Rusa nemačkog porekla. Diplomatsku službu započeo je 1875. u Azijskom departmanu Ministarstva inostranih poslova Ruske imperije. Odmah se ispostavilo da mu je sudbina vezana za Balkan.

Šljis! Jedno zrno pocepa mi koporan. Osvrnem se ja – šljis! – drugo udari posred ruke. Uh, slavu mu njegovu, uhvatih se za ruku kad treće zviznu u nos i eksplodira, i oko mi odmah iscuri, svedočio je o svojim ranama Mihailo Irižanin iz Preljine kod Čačka Čačak – Rat bejaše minuo ali je ožiljak na licu Mihaila Irižanina ostao da navek svedoči o strašnome boju, kad mu je kuršum izbio oko. Ostavi plug i volove načas, i u oranici rodne Preljine stade da svedoči o svom stradanju namerniku Milanu Šantiću. A ovaj to 1838. u Beogradu odštampa u svom ratnom zborniku „Vitezi slobode”… Na sam Lučindan, 1915. poseli smo selo

U pogledu bugarskih zverstava u Vranju i okolini, Surdulica drži prvo mesto. Po tome je ona i dovedena u vezu sa udaljenim srbskim oblastima. U njoj su Bugari ubijali Srbe iz celoga Srbstva. (To će se videti iz ovoga kratkoga pomena znanih žrtava u Surdulici. A najviše su Bugari pobili u Surdulici Srba iz Vranjskoga, Topličkoga, Kumanovskoga, Niškoga, Pirotskoga i Prištinskoga okruga. (Dosit. I, 92–94; izveštaj William-a A.Drayton-aDosit. I, 191.) Surdulica je postala prava klanica srbskoga naroda. Ovo su mesto Bugari sami prozvali srbskom kosturnicom. I načinili su Bugari od ovoga najlepšega predela u celoj Srbiji starih granica pravu srbsku kosturnicu. Kakvi tu nisu pobiveni prvi ljudi iz naroda: starci,

Iz bogate kolekcije razglednica koje je sakupljao Aleksandar Boričić, bivši jugoslovenski i srpski odbojkaš i reprezentativac i dugogodišnji predsednik Odbojkaškog saveza Srbije, izdvajaju se autentična svedočanstva o histeričnoj propagandi Austrougarske i Nemačke protiv Srbije uoči i tokom Prvog svetskog rata. Tu su razglednice, karikature, proglasi i na svima njima su Srbi, njihova država i kralj predstavljeni u najgorem mogućem svetlu. Nakon što pogledate karikature nemačkih satiričnih časopisa od 1903. do 1918. godine shvatićete koliko je mnogo uloženo da danas još uvek svetom vladaju ovako negativni stereotipi o Srbima. Srbi za njih nisu ništa drugo do “divlje balkansko pleme koje treba zatrti” pa im je zato objavljena i čitulja posle povlačenja

Knjiga „Leget 1914” autora Slobodana Lazarevića, koja govori o vojničkoj katastrofi koja je potisnuta u kolektivnom sećanju, predstavljena je u Domu Vojske Srbije u Beogradu. Bitka se odigrala 6. septembra 1914. godine, početkom Prvog svetskog rata, a tog dana poginulo je ili zarobljeno, podaci u literaturi se razlikuju, između pet i sedam hiljada vojnika iz Timočke divizije. Kako je rekao istoričar prof. dr Predrag Marković, reč je o „najkrvavijem, najtragičnijem danu u srpskoj vojnoj istoriji”, najtežim gubicima ako se posmatraju po danu ratovanja. Srpska vojska je pošla preko Save na zahtev saveznika koji su u leto 1914. godine bili u teškoj situaciji na svim frontovima. U prelazak preko reke se

U Muzeju Semberije u Bijeljini danas je otvorena izložba o memorijalima Prvog svjetskog rata u Republici Srpskoj, čiji su autori Mirko Babić, Snežana Negovanović i Nenad Lukić. Negovanovićeva je rekla novinarima da je izložba rezultat trogodišnjeg istraživanja i ovo je njeno prvo predstavljanje koje prikazuje stanje 43 memorijalna obilježja, a uz izložbu je urađen i katalog. “Uporedo sa našim istraživanjem trajala je i obnova memorijala, zahvaljujući opštem interesovanju povodom stogodišnjice obilježavanja kraja Prvog svetskog rata i ovom izložbom započinje niz događaja kojima će se obeležiti pobeda u ovom Velikom ratu”, istakla je ona. Prema ocjeni autora istraživanja, na teritoriji Republike Srpske memorijali Velikog rata su u vrlo dobrom stanju, zahvaljujući

Ko su srpski dobrovoljci? Dobrovoljački odred majora Vojina Popovića – Vojvode Vuka, elitna jedinica srpske vojske, 28. septembra 1916. godine smijenila je 4. puk Drinske divizije u rovovima Kajmakčalana. Nasuprot srpskih dobrovoljaca na vrhu planine Nidže, Kajmakčalanu, stajao je „Borisov grad”, neosvojiva bugarska tvrđava, kako su smatrali stratezi bugarske vojske. Tačno 30. septembra 1916. godine počela je snažna artiljerijska priprema srpske vojske, koja je dva i po sata preoravala bugarske položaje na Kajmakčalanu, a onda je Dobrovoljački odred krenuo u juriš i upao u bugarske rovove. Sat i po vremena trajala je borba na bajonet, prsa u prsa između dobrovoljaca i bugarskih vojnika u rovovima Kajmakčalana, neopisivo ljudsko klanje, a

Petar Pjer Marinović je bio izdanak dve ugledne srpske porodice, budući unuk predsednika srpske vlade te praunuk najvećeg srpskog trgovca i zadužbinara svog doba. Trag nije ostavio u zemlji svojih predaka već u Francuskoj, ali je uprkos tome naš koliko i njihov, i predstavlja svojevrsnu sponu između naše dve zemlje Petar Marinović je jedan od onih naših velikana koji su uprkos svom srpskom poreklu, trag ostavili u nekoj stranoj zemlji. U slučaju Pjerovom (kako je zvan u zemlji galskih petlova), bila je to prijateljska i saveznička Francuska. Ne slučajno. Rodio se u Parizu, 1. avgusta 1898. godine u uglednoj i situiranoj porodici. Majka mu je bila Agripina Bronkov, podanica Ruske

U Muzeju Semberije u Bijeljini biće prikazana izložba o stanju memorijalnih obilježja Prvog svjetskog rata u Republici Srpskoj, čiji su autori Mirko Babić, Snežana Negovanović i Nenad Lukić. “Na izložbi će biti prikazano šta se sačuvalo, šta je obnovljeno ili novoizgrađeno u susret obilježavanju stogodišnice Prvog svjetskog rata, slavnih pobjeda i velikih stradanja, borbe za slobodu i sticanje nezavisnosti srpskog naroda”, najavljeno je iz Muzeja. Izložba je nastala kao rezultat istraživanja stručnjaka iz Srbije i Republike Srpske koji su posjetili i zabilježili sadašnje stanje 43 memorijalna obilježja Prvog svjetskog rata na prostoru Republike Srpske i od interesa za Srpsku na prostorima Federacije BiH. Otvaranje izložbe i promocija kataloga “Memorijali Prvog

Povodom godišnjice smrti vojvoda Živojina Mišića i Petra Bojovića, i armijskog generala Pavla Jurišića-Šturma danas je na Novom groblju u Beogradu održana državna ceremonija polaganja venaca i odata počast Povodom godišnjice smrti vojvoda Živojina Mišića i Petra Bojovića, i armijskog generala Pavla Jurišića-Šturma danas je na Novom groblju u Beogradu održana državna ceremonija polaganja venaca i odata počast. Ceremoniju je predvodio državni sekretar Ministarstva za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja Negovan Stanković koji je položio vence. Vence su položili i načelnik Generalštaba Vojske Srbije Ljubiša Diković, zamenik gradonačelnika Beograda Andreja Mladenović, potomci istaknutih vojskovođa kao i predstavnici velikog broja udruženja opredeljenih za negovanje tradicija i građani. Mladenović je istakao

20. januara 1921. – U Beogradu umro srpski vojvoda Živojin Mišić. Učestvovao je u svim srpskim ratovima od 1876. do 1918. Neposredno je komandovao srpskom Prvom armijom u Kolubarskoj bici, a prilikom proboja Solunskog fronta je bio načelnik Vrhovne komande. Živojin Mišić je rođen 19. jula 1855. (7. jula po starom kalendaru) u Struganiku. Preci Živojina Mišića su se doselili u Struganik krajem 17. ili početkom 18. veka (nekada su se prezivali Kaljević i Lučić). Porodica je uzela prezime Mišić po imenu dede Živojina Mišića – Miša Kaljevića. Doselili su se iz Drobnjaka. Mišićevi roditelji Radovan i Anđelija (rođ. Damjanović iz Koštunića) imali su trinaestoro dece, od kojih su dvoje bile

Novo Goražde – Jedna od glavnih ulica u Goraždu, sve do 1992. godine, nosila je ime Ksenije Tanasković, a dugi niz godina i opštinsko udruženje žena u ovom gradu na Drini. Jednonacionalna bošnjačka vlast u Goraždu, od 1996. godine briše svaki istorijski trag srpskog bivstvovanja. Tako svoju ulicu u Goraždu gubi i Ksenija Tanasković. Zbog čega i zašto, samo je posleratnoj i aktuelnoj goraždanskoj bošnjačkoj vlasti znano. Ko je, u stvari, bila Kseniji Tanasković, snaja iz nekadašnje čuvene goraždanske trgovačke porodice? Odmah po organizovanju masovnog oružanog otpora srpskog naroda goraždanskog i delova rogatičkog i paljanskog kraja, 1941. godine, i lociranju ustanika u selo Vražalice, Ksenija Tanasković u Goraždu organizuje Centar sa saradnju

Navršio se vek od kada su, 17. januara 1918. godine, formirane prve srpske eskadrile opremljene modernim avionima i popunjene obučenim srpskim kadrom, koje su učestvovale u proboju Solunskog fronta i oslobođenju Otadžbine. S ponosom se sećamo tih dana i hrabrih srpskih avijatičara, ne dozvoljavamo da zaborav prekrije te svetle tačke naše vazduhoplovne istorije. Radi jačanja vazduhoplovnih snaga srp­ska vla­da je ja­nu­a­ra 1916. go­di­ne sklopi­la ugo­vor sa Fran­cu­skom radi opre­manja vojske sa pet avi­ja­cij­skih eskadri­la i prate­ćim je­di­ni­ca­ma. Od­lu­ka je re­a­li­zo­va­na tek kada se srp­ska voj­ska prebaci­la sa Kr­fa na po­lo­ža­je kod So­lu­na. Aero­plan­ska eska­dra Srpske voj­ske je ba­zi­ra­la u Mi­kri, gde se na­la­zi­la glav­na ba­za Aero­na­u­ti­ke fran­cu­ske is­toč­ne voj­ske. Tri­de­se­tog ma­ja 1916.

Prije sto i dvije godine započela je evakuacija srpske vojske sa albanske obale na grčko ostrvo Krf. Povlačenje koje je u Srbiji počelo 15. oktobra 1915. godine završilo se 18. januara 1916. Poslednji srpski vojnici evakuisani su sa albanske obale 18. aprila. Albanska golgota je jedan od najtragičnijih perioda srpske istorije. Ne zna se ni danas tačan broj stradalih srpskih vojnika i civila. Sve je počelo velikom nemačko-austrougarskom ofanzivom. Početkom oktobra 1915. godine udružene snage nemačke i austrougarske vojske krenule su u napad na Srbiju. Centralnim silama ubrzo se pridružila i Bugarska, koja je još od Drugog balkanskog rata čekala trenutak da se obračuna sa Srbijom. Kraljevinu, koja je u