Knjiga “Aleksandar Prvi viteški kralj” Dušana Bapca. Nekada najslavniji srpski vladar, danas je najoklevetaniji Srbin Postoji li ličnost koju je srpski narod za života više voleo i nakon njegovog tragičnog kraja za njim više žalio od kralja Aleksandra Prvog Karađorđevića? Od nekadašnjeg najslavnijeg srpskog monarha uz cara Dušana i međunarodno najuvažavanijeg srpskog državnika svih vremena, danas je on najoklevetaniji Srbin kome se uz poplavu naknadne pameti, naslage propagande i veoma slabo poznavanje činjenica iz njegovog doba, pripisuje gotovo sva krivica za nedaće jugoslovenskog eksperimenta. Zašto se to događa, pokušao je da odgovori Dušan Babac, član Krunskog veća Kraljevskog doma Karađorđević u knjizi “Aleksandar Prvi viteški kralj”. Luksuzno dvojezično izdanje “Evro

Prikaz knjige Vladete R. Košutića „Dok su Solunci još govorili“; izdavač: „Čigoja“, 2011, Beograd, str. 116 Reč je o zbirci kazivanja, koje je profesor Vladeta Košutića počeo da prikuplja 1972. godine, prvo iz sokobanjskog, a godinu dana kasnije i iz svrljiškog kraja. Najbolje da prepustim reč samim srpskim ratnicima. Vladeta Košutić posetio je 1972. godine Dragutina Jankovića iz Čitluka, sokobanjska opština, rođenog 1890. Evo njegove priče: „Provrveo sam svuda, i kroz Albaniju, i Krv, i Francusku i Solun. Ranjen prvu put u Mačvi 1914, a drugi put 1916, na Kajmakčalanu… Preko Malte se vraćamo za Solun, sunce ujutro izađe iz vodu, uveče zađe u vodu.“ Veoma je interesantna sudbina Jeremije

Gavrilo Dožić (1881-1950), episkop pećki (potonji Patrijarh srpski) piše o zločinima koje su činili austrougarske trupe koje su se povlačile kroz Bosnu i Hercegovinu nakon sramotnog poraza u Cerskoj bitci, kada su potučeni od strane herojske i skoro goloruke srpske vojske: „Nedavno sam se vratio iz Bosne i Hercegovine, kuda sam putovao sa drinskim odredom. Bio sam na nekoliko kilometara od Sarajeva. To što sam video nemoguće je opisati ljudskim jezikom. Naši dušmani u svojem divljaštvu, niskosti i surovim zverstvima prevazišli su Atilu i Alariha i sve užase istorije čovečanstva do 20. veka. Sve sveštenike, učitelje i sve viđenije Srbe u oblastima koje smo oslobodili oni su umorili pre našeg

Na današnji dan 1990. godine, umro je srpski akademik i član “Mlade Bosne” Vasa Čubrilović, jedan od učesnika atentata na austrougarskog prestolonasljednika Franca Ferdinanda 1914. godine u Sarajevu. Osnovnu školu i gimnaziju pohađao je u Sarajevu. Za vrijeme gimnazijskih dana upoznao se sa Danilom Ilićem, kojeg su mnogi smatrali “mozgom” organizacije “Mlada Bosna”. Nakon atentata na Ferdinada, zbog maloljetnosti, sud ga je poštedio smrtne kazne i osudio na 16 godina teške tamnice, koju je izdržavao u Sarajevu. Poslije raspada Austrougarske monarhije, krajem 1918. godine, oslobođen je i odlazi u Srbiju. Diplomirao je, a kasnije i doktorirao istoriju na Beogradskom univerzitetu. Do početka Drugog svjetskog rata radio je kao profesor na

Priča koja će učiniti da se osetite ponosnim što ste Srbin. Kapetan Cvijović i njegova tri voda trebalo je da budu žrtvovani da bi se svi ostali mogli izvući, ali oni su ipak savladali brojniju bugarsku vojsku, stoga je jednu prelepu priču tim povodom napisao i postavio na svoj Fejsbuk profil novinar Darko Nikolić, a mi je prenosimo u celosti. Lepši govor od majora Gavrilovića ili “Ljudi, mi noćas ima da izginemo” „Ovu sto godina staru priču nećete naći u mom romanu o Gvozdenom puku. Ne može u njega sve da stane. Ali, sto godina otkako se desila, eto je. Da podseti na nešto važno. Ovo je priča o onima

Sve kontroverze povodom stvaranja Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Niška deklaracija naišla na loš prijem kod sila Na kraju godine koja je pred nama navršiće se tačno sto leta od formiranja države koja je sedam decenija funkcionisala, s malim prekidom u toku Drugog svetskog rata, najpre kao Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, a potom kao Jugoslavija. Njen nastanak, u zavisnosti od političkih, ideoloških, nacionalističkih, monarhističkih i inih okolnosti, bio je raznoliko tumačen i objašnjavan. Pogotovo nakon raspada zemlje i raznoraznih nacionalističkih euforičnih doterivanja političke prošlosti. Provejavaju razne opcije i objašnjenja, ali jedna od onih nastala u glavama čelnika Kominterne i Komunističke partije Jugoslavije, da je to, zapravo, bila okupacija Hrvatske,

Kad je 1912. godine Srbija proglasila mobilizaciju za konačno oslobođenje od turskog ropstva svih njenih istorijskih zemalja, Avram Dragojlović sa svojim saradnicima u Okružnoj komandi uspeo je da za samo četiri dana formira u Prokuplju čak četiri puka sa oko 20.000 vojnika, da ih sve opremi i pošalje na front. To, kažu istoričari, nije zabeleženo do tada ni u jednoj vojsci u Evropi. A potom se Avram stavio na čelo jednog od bataljona Moravske divizije sa kojim je oslobodio Kosovo i Metohiju i bio teško ranjen u borbama za Prištinu. Bolnicu je, međutim, sam napustio, sustigao svoj bataljon i poveo u juriš za oslobađanje Bitolja. Odlikovan je Zlatnom medaljom za

OPŠTINA VRNjAČKA BANjA NARODNA BIBLIOTEKA  „ Dr. DUŠAN RADIĆ“ UDRUŽENjE GRAĐANA „NOVOSELAC“ UDRUŽENjE ZA ODBRANU ĆIRILICE „DOBRICA ERIĆ“ – BEOGRAD POVODOM 100.GODINA NEPOBEDIVE CRVENE ARMIJE U SLAVU RUSKIH VOJNIKA PALIH ZA OSLOBOĐENjE KRALjEVA I SRBIJE O R G A N I Z U J U A  K  A  D  E  M  I  J  U U SLAVU RUSKIH VOJNIKA PALIH ZA SLOBODU KRALjEVA I SRBIJE U PROGRAMU UČESTVUJU          Jovan Pejin,  direktor Arhiva Srbije i Arhivski savetnik u penziji sa temom – IDEOLOŠKA ISTORIOGRAFIJA I ISTINA. –  Pojac Ljuba Manasijević sa repertoarom Srpskih i Ruskih pesama – Hor „ABRAŠEVIĆ“ iz Vrnjačke Banje – Učenici OŠ „Bratov Letonja“ iz Šmartnog ob Paki –

Malo se zna i to da je Moravska divizija odlikovana najvišim ratnim odlikovanjima, pa su u leskovačkom Narodnom muzeju odlučili da joj odaju poštu reprezentativnom izložbom i foto-monografijom Seljaci sa jugoistoka Srbije su – uoči i tokom Velikog rata – na braniku otadžbine proveli više od sedam godina, te u sastavu Moravske divizije prešli put od svojih domova, preko balkanskih ratova, Drine, Cera, Kolubare, povlačenja preko Albanije, ostrva Vido, Krfa, Severne Afrike, Solunskog fronta i nazad u domovinu i slobodu, sve do Beograda, Kikinde i Temišvara, ali se srpska istoriografija njima nije mnogo bavila. Malo se zna i to da je Moravska divizija odlikovana najvišim ratnim odlikovanjima, pa su u

„Dobre, dobre, će vidime”, uzvratio je bugarski pukovnik buntovnoj književnici Danici Marković, o jeseni 1917. u porobljenom Prokuplju Čačak – Otadžbina je stupala iz rata u rat, a Danica Marković o jeseni 1913. ostavila Beograd i osvanula u Prokuplju. Sa šestoro dece i izabranikom životnim, Momčilom Tatićem, koji tu bejaše postavljen za okružnog načelnika. U novom staništu, poput helenskih junakinja, priključila se buntovnicima. I, mnogo godina kasnije napisala: „Nikad ne osetih život tako intenzivno, kao u palanci za vreme okupacije.” Ovako Milica Baković, bibliotekarka iz Čačka, otvara priču o ratnoj časti i usudu prve moderne srpske pesnikinje. Kći čačanskog učitelja, Danica Marković (Čačak 1879 – Beograd 1932), proleća 1917. stala je

Sećanje na 20.000 civilnih žrtava bugarskih okupatora iz 1915. i 1943. godine Eparhija vranjska i lokalna samouprava u Surdulici su u porti lokalnog hrama posvećenog Svetom Đorđu organizovale prvu slavsku proslavu Svetih surduličkih mučenika. Liturgiju su služile vladike vranjski Pahomije, bihaćko-petrovački Sergej i kumanovsko-pološki Joakim, uz sveštenstvo iz Kruševca, odakle je stigao i crkveni hor “Knez Lazar” . Sveti arhijerejski sabor SPC je, podsetimo, prošlog maja u diptih svetih uvrstio Svete surduličke mučenike – oko 20.000 Srba sa juga zemlje koje su bugarski okupatori pobili u jesen 1915. Za praznovanje je određen 29. maj, dan kada su 2010. njihove mošti pohranjene u novu Spomen-kosturnicu. Podsetimo, stara je bila podignuta 1924,

U Gradišci je večeras otvorena izložba 59 radova prvog srpskog foto-reportera Riste Marjanovića iz perioda Prvog svjetskog rata pod nazivom “Nemojte nas zaboraviti”, povodom obilježavanja sto godina od završetka Velikog rata. Autor izložbe je viši kustos istoričar u Narodnom muzeju Šabac Branislav Stanković, a izložba je nastala kao plod saradnje Srpske akademije nauka i umetnosti, Muzeja Novog Sad, Vojnog muzeja u Beogradu i šabačkog Narodnog muzeja, i bila je najposjećenija izložba u Srbiji 2014. godine. Prema riječima Stankovića, Rista Marjanović rođen je u Šapcu, školovao se Beogradu, Berlinu, Beču i Parizu, gdje je i napravio veliku karijeru kao urednik “Njujork heral tribjuna” za Evropu. Stanković navodi da je početkom balkanskih

dr Predrag Zenović Ako su francuski analisti bili u pravu, svaka priča o istoriji je u stvari priča o nama. Kultura pamćenja i sjećanja su, ukoliko ovaj stav dovedemo do krajnosti, uvijek nove interpretacije istorijskog. Takav je i Prvi svjetski rat. Stogodišnji rat sjećanja nakon Velikog rata govori o našem shvatanju istorije, njene uloge u izgradnji evropskih nacionalnih mitova i velikih povijesnih narativa. Veliki narativi su, po prirodi totalizujući, kako objašnjavaju postmodernisti. Tako je i sa narativom Velikog rata. Međutim, ako se ovom istorijskom problemu pristupi iz multiperspektivne i multidisciplinarne istorije mogućnosti za interpretacije su veće, a za revizije manje. Multiperspektivnost podrazumijeva da o ratu mislimo iz različitih perspektiva: geografskih (vernakularna,

Ugledni budvanski istoričar dr Miroslav Luketić o (ne)spornim činjenicama u vezi sa oslobođenjem Budve 1918. godine. Boka kotorska, Budva i Paštrovići nisu ušli u sastav Kraljevine SHS preko odluka Podgoričke skupštine, već samostalno U rat koji besni u Budvi, ali i celoj Crnoj Gori – povodom bilborda kojima se najavljuje proslava oslobođenja Budve 8. novembra 1918. godine, a s druge strane se osporava srpskoj vojsci da je ona oslobodilac – uključio se ugledni naučnik, istoričar, autor više knjiga iz prošlosti Budve i Paštrovića, Budvanin dr Miroslav Luketić. Na argumentovanu reč o tome naterala ga je, kako kaže, profesionalna dužnost, bez “primesa” politike. – Okružje bokokotorsko, kojemu je pripadala Budva sa

Mogao sam, kao dečak, da bacim kamen na određeno mesto, po želji. Dok sam sa vršnjacima čuvao stado na pašnjacima Milutovca, kladio sam se da ću ubaciti kamičak u gnezdo, u odžak na kući, da ću kamenom „skinuti“ krušku. Kladio sam se da ću na određenu crtu, na odstojanju od tridesetak metara, baciti kamen. Bio sam nepogrešiv, uvek sam dobijao opklade. Kad sam dvanaeste pozvan u vojsku, šta bih ja tada mogao da budem, ako ne – bombaš? Hajde, Miladine Miletiću, govorio sam sebi, lako je bilo sa kamenčićem na livadi, ubaci ti, brajko, bombu u turski rov! I, bogami, da se ne hvalim, ubacivao sam bombe gde god je

Ove godine se navršava 110 godina od aneksije Bosne i Hercegovine, od strane Austrougarske, što se smatra uvodom u Prvi svetski rat. Sve je počelo Aneksionom krizom ili kako je još poznata i kao Bosanska kriza, kada je 5. oktobra 1908. godine  car Franc Jozef proglasio aneksiju Bosne i Hercegovine.  Akt je donet bez prethodne saglasnosti velikih sila, čime je izvršena povreda međunarodnih ugovora i odluka sa Berlinskog kongresa 1878. godine. Austrougarska je svoj akt o aneksiji pravdala Mladoturskom revolucijom, izvedenom u leto 1908. godine, revolucijom turske vojske kojom je poništena odluka sultana Abdul Hamida II o ukidanju parlamenta, što je dovelo do krize i slabljenja turske moći, pogotovo u

“Nismo mi više vojvodo onaj narod koji smo nekada bili. Hrabri, ponosni, srdačni, kulturni, odani… danas su retki. Pitate li se sada gde su svi oni nestali?” “Poštovani vojvodo Stepanoviću, Želim da Vam se izvinim u svoje ime jer nemam prava da to uradim u ime svih Srba, a trebalo bi. Izvinite što smo Vas zaboravili, što smo tako besramno pogazili sećanje na jednog od najvećih srpskih vojskovođa koji nam je podario slobodu i pravo na sopstvenu zemlju. Izvinite što smo olako prihvatili ono za šta ste se Vi i Vaši saborci tako junački borili. Oprostite nam, vojvodo, što smo dozvolili da se granice tako lako menjaju, one koje ste

Ministar rada i boračko-invalidske zaštite Republike Srpske Milenko Savanović izjavio je da je Gavrilo Princip bio nacionalno osviješten i nije trpio teror, pa je izvršio atentat na okupatora. Nakon polaganja vijenca na spomen-obilježje u Bosanskom Grahovu, gdje se danas obilježava stotinu godina od smrti Gavrila Principa, Savanović je rekao novinarima da su pripadnici “Mlade Bosne” stradali za pravdu, istinu i slobodu, u čemu je njihova veličina i zbog čega su dobili ulogu u istoriji. On je naveo da su Srbi sa ovog područja u Federaciji BiH nacionalno osviješteni i da su i u proteklom ratu učestvovali u stvaranju Republike Srpske i dali velike žrtve. Savanović je naveo da i Republika

U Bosanskom Grahovu, mjestu rođenja Gavrila Principa, danas će biti obilježeno sto godina od njegove smrti. Obilježavanju će, između ostalih, prisustvovati član Predsjedništva BiH iz Republike Srpske Mladen Ivanić i ministar rada i boračko-invalidske zaštite Srpske Milenko Savanović. Program obilježavanja počeće u 11.00 časova polaganjem vijenaca na spomen-obilježju u Bosanskom Grahovu. U 11.30 časova planiran je obilazak grobova roditelja Gavrila Principa, a pola časa kasnije i obilazak Principove rodne kuće. Njegovo preosveštenstvo episkop bihaćko-petrovački Sergije služiće Svetu arhijerejsku liturgiju. U okviru obilježavanja ovog značajnog datuma, biće upriličeno i obraćanje zvaničnika, nakon čega će uslijediti kulturno-zabavni program. Obilježavanje 100 godina od smrti Gavrila Principa organizuje opština Bosansko Grahovo. Načelnik ove opštine

Piše: Roki Rogošić Terezin, mali gradić na sjeveru Češke o kome se relativno malo zna kod nas, bio je pravo predvorje smrti. U koncentracionom logoru u Drugom svjetskom ratu, kroz Terezin je prošlo oko 140 hiljada zatvorenika, pretežno Jevreja. U gasnim komorama u Terezinu je stradalo nešto preko 33 hiljade ljudi. Uspjelo je da pobjegne 764 zatvorenika, a slobodu je dočekalo njih 16800. U sjenci tih zbivanja, pomalo se zanemaruje još jedna istorijska priča vezana za ovo mjesto. Tridesetak godina ranije, u ćeliji broj 1. od 28. Juna 1914 godine bio je utamničen, mučen fizički i psihički, izgladnjavan, smrzavan mlađani Gavrilo Princip. Malo se ljudi srodilo sa svojim imenom i

Današnji atentati nisu kao nekad jer se ne izvršavaju nad tiranima i ugnjetačima, ali će ime i uzvišeno djelo mog strica Gavrila i dalje zlatnim slovima ostati ispisani u istoriji srpskog i svih slobodarskih naroda svijeta, smatra sedamdesetosmogodišnji Banjalučanin Petar Princip. Razgovarao: Bojan REČEVIĆ Sedamdesetosmogodišnji Banjalučanin Petar Princip naglašava da je njegov stric Gavrilo izvršio atentat na austrougarskog prestolonasljednika i tiranina Franca Ferdinanda boreći se slobodu srpskog i ostalih naroda u svijetu. Princip kaže da današnji atentati u svijetu nisu kao nekad jer se ne izvršavaju nad tiranima i ugnjetačima, ali da će ime i uzvišeno Gavrilovo djelo i dalje zlatnim slovima ostati ispisani u istoriji srpskog i svih slobodarskih