”Mlada Bosna” nije organizacija, nije hijerarhija, politika, agitacija, propaganda… ”Mlada Bosna” je ideja i to je ono što je okupljalo ove mlade ljude. Napajajući se idejama Dostojevskog, Karlajla, Macinija, Rakića, Bojića, Disa oni su sami stvarali svoju ideologiju. U vremenu u kojem je svaka ideja o slobodi, hrabrosti, čestitosti, pravednosti unapred proglašena za besmislenu, a borba za ostvarenje tih ideja za uzaludnu, teško je objasniti veličinu i značaj jednog naraštaja kakav je postojao u srpskom narodu, s` početka 20. veka. To je naraštaj Gavrila Principa, Trifka Grabeža, Muhameda Mehmedbašića, Nedeljka Čabrinovića, Nedeljka Čubrilovića, Vladimira Gaćinovića… Svetu najprepozantljiviji danas, jeste Gavrilo Princip, izvršilac Sarajevskog atentata 28. juna 1914, čiji je život

Na današnji dan 1914. godine član “Mlade Bosne” Gavrilo Princip izvršio je atentat na austrougarskog prestolonasljednika Franca Ferdinanda u Sarajevu, u kojem je od posljedica slučajnog ranjavanja preminula i njegova supruga Sofija Hotek. Sarajevski atentat poslužio je austrougarskim vlastima za vojnu invaziju na Srbiju, što je dovelo do Prvog svjetskog rata. Članovi “Mlade Bosne” izvršili su atentat u znak protesta protiv austrougarske okupatorske politike i iz težnje većinskog srpskog naroda za oslobođenje i ujedinjenje. U samom atentatu učestvovalo je sedam osoba raspoređenih po maršruti od polja gdje su se održavali manevri do Vijećnice: Muhamed Mehmedbašić, Vaso Čubrilović, Nedeljko Čabrinović, /koji je bacio bombu na povorku, ali je prestolonasljednik odgurnuo bombu

„Politika” danas poklanja čitaocima dodatak o Vidovdanskom ustavu usvojenom pre 95 godina, 28. juna 1921, kojim je Kraljevina SHS definisana kao ustavna, parlamentarna i nasledna monarhija i, uz to, jedinstvena država, bez autonomija i unutrašnjih granica Ustavotvorna skupština Kraljevine Srba Hrvata i Slovenaca sazvana ukazom od 7. septembra 1920. godine za 20. decembar u prestonom gradu Beogradu na 62 redovnom sastanku 28. juna 1921 godine, na Vidovdan donela je Ustav Kraljevine koji glasi: Član I: Država Srba Hrvata i Slovenaca je ustavna, parlamentarna i nasledna monarhija. Službeni je naziv države Kraljevina Srba Hrvata i Slovenaca. Ovo, pored ostalog, piše u Vidovdanskom ustavu, prvom i najvažnijem zakonodavnom aktu Kraljevine SHS, koji

U Vardištu kod Višegrada počinje obnova spomen-kosturnice, u kojoj su sahranjeni posmrtni ostaci 440 vojnika poginulih u Prvom svjetskom ratu. Renoviranje ovog spomenika kulture realizuje se uz pomoć Vlade Srbije i Zavoda za zaštitu spomenika iz Kraljeva, a akciju je, prije godinu dana, pokrenulo Sokolsko društvo iz Dobruna, uprava parohije Vardišta. Spomenik palim borcima iz Prvog svjetskog rata je u veoma lošem stanju. Vlada Srbije izdvojila je sredstva i ovlastila Konzulat u Banjaluci da sprovede proceduru za izbor najboljeg ponuđača. Do kraja avgusta trebalo bi da bude završena građevinska adaptacija i elektro-instalacioni radovi, a potom i uređenje okoline, pristupnih puteva i kompleksa spomenika. Proteklih godina, crkva je pokušavala da održava

U trenutku kada ova priča nastaje, već u prvim danima Velikog rata, pančevački berberin Panta Jakovljević živi i radi kao skromni i pošteni zanatlija ovdašnji, sa ženom i petoro dece. Rođen je 1874. godine u Pančevu, srpskoj Sparti, kako grad na ušću Tamiša u Dunav zvaše u ono vreme, a po ljubavi prema majci Srbiji za vreme mađarske uprave. Pa i Pantina sudbina, iako na prvi pogled, bez vojničkog pedigrea i herojska, deo je jedne bogate niske sličnih, i ogledalo nacionalne duše srpskog Pančeva i okoline. Muka ovog skromnog pančevačkog zanatlije počela odmah po objavi rata Srbiji ne iznenađujuće, ali okolnosti pod kojima je isteran iz sopstvene kućice jesu za

Ostrvo Krf, od 1916 do 1918 bilo je centar srpske države – tamo su štampane novine, igrane fudbalske utakmice i pozorišne predstave, održavane sednice Vlade i burna zasedanja Narodne skupštine Pre sto godina – krajem juna 1916. godine, saveznicima na Solunskom frontu konačno se priključila i srpska vojska. Ona je, posle albanske golgote i oporavka i reorganizacije na Krfu prvo prebačena u severnu Grčku, a odatle na deo fronta istočno od reke Vardar, prema Prespanskom jezeru. Mada je dobila neveliki deo fronta njen pristanak na solunsko ratište bio je od ogromnog značaja, jer je nastupila kao jedinstvena i dobro organizovana vojna sila od oko 150.000 ljudi, što je popravilo i

Kako su Austrougari pokušali da pređu Drinu s Banom Jelačićem dok ih Brka nije uhvatio u potkovicu koja se i danas proučava kao genijalni manevar. U julu 1914. godine, Austrougarska je objavila rat Srbiji. Kao povod za objavu rata moćna carevina je iskoristila atentat u Sarajevu u kome su srpski zaverenici ubili nadvojvodu Franca Ferdinanda. Protestna nota austrougarske vlade našla se na stolu srpske vlade u Beogradu 10. jula po starom kalendaru, a samo pet dana kasnije stigla je i formalna objava rata Srbiji. Za državu i narod koje su već izmučila dva tek završena Balkanska rata činilo se da će početak novog, za koji se ispostavilo da će biti

„Čim sam skinuo civilno odelo osetio sam da postajem obično oruđe u rukama Austrougarske”, napisao je u svojim memoarima Svetislav Sveta Radulović, sin protojereja pančevačkog Dušana Radulovića i majke Jelene Bikar, neposredno pred neizvestan i dug ratni put, sve do Sibira. Ta priča počinje avgusta 1915. godine, kad Svetislav dobija poziv za vojsku. Biva raspoređen u Bečkerek, u 29. regimentu, a otuda je posle dvonedeljne obuke trebalo krenuti na istok. „Na železničkoj stanici oko mene svakog je neko ispraćao, a mene baš niko. Snagu su mi jedino davale očeve reči pri našem poslednjem susretu: ’Sine, uzdaj se u Boga, jer je on stalno sa nama’, koje je zamenilo kloparanje furgona

U Kulturnom centru “Pale” večeras je otvorena izložba “Dobojski logor, kultura sjećanja 1915-2015”, koju su pripremili Regionalni muzej Doboj i Pravoslavno arhijerejsko namjesništvo dobojsko. Autor postavke, viši kustos i istoričar muzeja u Doboju Milka Ćosoć istakla je da se na izloženim dokumentima i fotografijama nalaze podaci o velikom broju stradalih u dobojskom logoru sa područja Sarajevsko-romanijske regije. “Kroz logor od 1915. do 1917. godine prošao je 45.791 logoraš, od toga 16.673 muškarca, 16.996 žena i 12.122 srpska vojnika. Među njima je bilo starijih građana, žena i djece”, naglasila je Ćosićeva. Prema njenim riječima, javnost ne zna mnogo o tom logoru, ali istorija kaže da je to prvi sabirni logor u

U Kulturnom centru “Pale” danas će biti otvorena izložba “Dobojski logor, kultura sjećanja 1915-2015”, koju su pripremili Regionalni muzej Doboj i Pravoslavno arhijerejsko namjesništvo dobojsko. Na izloženim dokumentima nalaze se podaci o velikom broju stradalih u dobojskom logoru sa područja Sarajevsko-romanijske regije. Iz opštine Pale je najavljeno da će na izložbi govoriti autor postavke Milka Ćosić, koja je viši kustos i istoričar dobojskog Muzeja. Otvaranje izložbe zakazano je za 17.30 časova. Izvor: SRNA Vezane vijesti: Sjećanje na stradanje Srba u dobojskom logoru prije 100 godina …  

Dok zapad juri za materijalnim i dok mu se priključuju one maloverne duše sa istoka podela postaje sve vidljivija. Svet je sve jasnije polarizovan na one verujuće koji vole ljude i one koji brinu samo o sebi a ljubav imaju samo ka novcu. Onima koji brinu samo o sebi i materijalnom ovaj zemaljski život omogućava da grabeći dobiju nešto više.  Samo život je kratak a ono u njemu prigrabljeno ne može se odneti. Čovek na kraju sa sobom može poneti samo dušu. Kada dođe neizbežni trenutak istine za presek ovozemaljskih računa naša vera, ljubav, pravednost, velikodušnost i iskrenost koju smo nosili u duši biće ono jedino što će nam odrediti

Arijus van Tinhoven, lekar koji je pre dr Rajsa otkrio istinu o austrougarskim zločinima 1914. godine, podelio je sudbinu srpskog naroda u svim borbama na početku 20. veka – Prvom i Drugom balkanskom, te Velikom ratu Retko kome nije poznat doprinos dr rodolfa Arčibalda rajsa o širenju istine o neprijateljskim zločinima počinjenim u Srbiji tokom Velikog rata. Ali, manje je poznato da čuveni forenzičar ne bi bio u stanju da sačin precizan i stručan izveštaj da na raspolaganju nije imao nalaze hirurga Valjevske bolnice, holandskog lekara Arijusa van Tinhovena (1886­1965) i doktora ruske sanitetske ekipe Petrogradskog slovenskog komiteta, Nikolaja Ivanoviča Sičeva (1878­1954). Za nas je posebno značajan doprinos doktora Tinhovena;

U hramu Svetog cara Lazara u Andrićgradu večeras je održana akademija u znak sjećanja na Srbe koji su stradali u dobojskom logoru koji je osnovala Austrougarska prije 100 godina. Kroz dobojski logor prošlo više od 50.000 ljudi, podsjetio je protojerej Duško Nedić. “Cilj Austrougarske bio je da razdvoji granicu između Srbije i BiH, odnosno da iseli srpski živalj sa područja Podrinja, a naseli muslimanski”, istakao je Nedić. On je dodao da su u dobojskom logoru ostale kosti 12.000 ljudi i da je veoma bitno da se govori o njihovom stradanju. Sveštenik Sredoje Andrić naveo je da je važno pominjati stradanja srpskog naroda u proteklim ratovima, kako se ona ne bi

U Hramu Svetog cara Lazara u Andrićgradu danas će biti održana akademija u znak sjećanja na Srbe stradale u dobojskom logoru koji je osnovala Austrougarska prije 100 godina. Program, koji organizuje Crkvena opština Višegrad, najavljen je za 20.00 časova. U programu će učestvovati Srpsko crkveno pjevačko društvo “Bogoljublje” pod dirigentskom palicom profesora Aleksandra Vukojevića i dramski studio “Prota Slavko Trninić” iz Doboja. Kroz logor u Doboju, koji je formirala austrougarska vlast 27. decembra 1915. godine sa namjerom da srpsko stanovništvo pogranične zone gornjeg Podrinja i istočne Hercegovine bude uklonjeno sa vjekovnih ognjišta, prošlo je 45.971 Srba. Među njima je bilo 17.000 žena i djece, od kojih je 12.000 umrlo od

U Vojno-istorijskom muzeju u Beču otvorena je izložba o Prvom svjetskom ratu, a jedan detalj uzbudio je duhove u srpskoj javnosti. U sklopu izložbe nalazi se pukovska zastava srpske vojske, a nepoznato je  kako je muzej došao u njen posjed, jer je uvriježeno mišljenje da nijedna pukovska zastava srpske vojske nije zarobljena tokom velikog rata, što je gotovo nevjerovatna činjenica. Kada je general August fon Mekenzen izvijestio njemačkog cara Vilhelma o pobjedi nad srpskom vojskom, ovaj je zahtjevao da mu se donese jedna zaplijenjena srpska pukovska ratna zastava kao simbol pobjede i ratni trofej. Međutim, general August fon Mekenzen morao je da razočara njemačkog cara jer tokom dvije godine ratovanja

U Valjevu pale prve klape filma “Ljubovijski odred 1914” o borbama sa austrogarskom vojskom kod Pecke, u kojoj se bio i „najveći sin naših naroda“ Valjevo –  Na više lokacija u Valjevu – u Medicinskoj školi, zgradi Višeg suda i staroj gradskoj čaršiji Tešnjar – ovih dana snimane su scene igranog filma „Ljubovijski odred 1914”. Reč je o ratnoj drami posvećenoj herojima iz isturene jedinice srpske vojske koji su pre više od jednog veka, u avgustu 1914, na prevoju Proslop kod Pecke, u blizini Drine, zaustavili prodor austrougarske ratne mašinerije prema Valjevu, omogućivši vojvodi Stepi Stepanoviću da zauzme položaje na Ceru, da spremno dočeka neprijatelja i u čuvenoj Cerskoj bici

“Žarka ljubav prema otadžbini, koja je tom narodu urođena, njihova vera, njegov porodični život, njegovo prirodno i urođeno oštroumlje, čini ga opasnim neprijateljem.” Piše A. fon V. starešina cenzora srpske cenzorne grupe, 1915. a beleži  Vladislav Pandurović u knjizi   Srpska Pisma iz svetskog rata, objavljenoj u Osijeku (Sprska štamparija), 1923. Tokom rata V.P. bio je angažovan u cenzorskom odeljenju, ratnih zarobljenika, u sklopu austrijskog Crvenog krsta.  Docnije je ta humana namera pretočena i usavršena u špijunsku mrežu, Kundštrase. Budući obrzovan čovek, i mada austrijski oficir,  imao je svest o važnosti sakupljenog materijala, imao je osećaj odgovornosti i obaveze prema svom poreklu.  Pisma koja je sačuvao i kasnije objavio, uglavnom su

Pored opšte poznatih činjenica o Prvom svetskom ratu, ovaj vojni sukob imao je i svoju misterioznu stranu. Mnogi događaji iz tog rata do danas su ostali obavijeni velom tajne, nerazjašnjeni ili tek delom objašnjeni, što ih je vremenom učinilo još zagonetnijim i misterioznijim. Ovo je priča koja otkriva jednu takvu enigmu vezanu za srpsku vojsku a tiče se nestalih pukovskih zastava iz Prvog svetskog rata.Kraljevina Srbija je u prvoj ratnoj godini Velikog rata uspela da se nosi sa daleko nadmoćnijim neprijateljem. Pored opšte poznatih činjenica o Prvom svetskom ratu, ovaj vojni sukob imao je i svoju misterioznu stranu. Mnogi događaji iz tog rata do danas su ostali obavijeni velom tajne,

„Bio bi pravi greh”, piše novinar R. Jovanović, „prema srpskoj nacionalnoj svesti boraca preko Dunava, Save i Drine, kao i prema osećanjima Južnih Slovena, ako bi patnje i muke nacionalnih boraca zatajili od omladine i potonjih generacija, a sve to pravdajući kakvom uobraženom skromnošću. Nikako ne sme biti zaboravljeno unapređivanje i podstrek nacionalnog duha na održanju nacije!” Tako on započinje priču sećanja na „dva paćenika” za vreme Velikog rata i na njihov neumornog nacionalnog rada posle oslobođenja i ujedinjenja. Reč je ovde o učiteljici Sofiji Janković i suprugu joj Milanu trgovcu. Još za vreme Prvog balkanskog rata 1912. godine, ovaj par nacionalnih boraca bio je pod stalnim policijskim nadzorom. Jovanović

Čedomir Vukašinović iz Sinoševića vratio se živ iz rata, ali ne praznih ruku. Svojim ćerkama napravio je dve ogrlice srebrnjaka, znajući za njihovu skorašnju udaju. „Mi smo kao deca zajedno s mamom računale vreme prema ratovima. Tata je mobilisan ili nije. Sedam godina ratovanja, nas šestoro dece. To je moj otac, to je njegova biografija. Sećam se zvona u Takovu. Ječalo je selom. Mama je ćutke otvorila drveni sanduk u gostinskoj sobi i počela tati da pakuje čiste košulje. Kao deca, sestra i ja nismo znale štaje to rat, ali znakovi postoje. Dokje mama već uvijala vruć hleb u težinjavu krpu, nana (tatina mama) poklopila je čanak sira i stavljala

Zašto je dr Dušan Stanojević, profesor Medicinskog fakulteta, uvaženi hirurg akušer najvećeg prestoničkog porodilišta, pod stare dane naučio grčki jezik Iako više nije direktor Ginekološko – akušerske klinike „Narodni front“ još nije gospodar svog vremena: dogovorenom susretu i razgovoru za novine isprečile su se neplanirane obaveze, a zatim i nekoliko urgentnih hirurških intervencija. Ali, strpljenje se isplatilo. A kao „šlagvort“ za podsticanje priče trebalo je da posluži jedna mala fotografija iz arhiva – Zoološkog vrta. Strovalio se u starinsku fotelju. Mada po običaju nasmejan, lice mu je bilo osenčeno umorom. Ipak, odbio je predlog da se razgovor opet odloži odmahnuvši rukom. Fotografiju tako reći nije ni pogledao. -Ne, nije snimljena