U okviru već tradicionalnog pohoda na Olimp, Planinarsko društvo “Zelengora” iz Foče ove godine prvi put organizuje i uspon na Kajmakčalan, da bi se povodom jednog vijeka od Velikog rata planinari poklonili junacima jedne od njegovih najvećih bitaka. Na hodočašće junacima sa “Kapije slobode”, kako su Srbi u Prvom svjetskom ratu nazvali vrh Kajmakčalana, krenuće 28 planinara, od kojih je 25 iz Foče i troje iz Istočnog Sarajeva. Predsjednik Planinarskog društva “Zelengora” Karlo Šimović ističe da je ovo dosad najmasovnija akcija ovog društva van granica BiH. “Iz Foče krećemo sutra poslije podne, a na Kajmakčalan, najviši vrh planine Nidže na granici Grčke i Makedonije, penjemo se u subotu, 16. septembra.

Ak­tu­el­na go­di­šnji­ca Pr­vog svet­skog ra­ta, ko­ju će svet obe­le­ža­va­ti do 2018, pri­li­ka je da se pod­se­ti­mo naj­va­žni­jih me­sta u ino­stran­stvu na ko­ji­ma su sa­hra­nji­va­ni srp­ski voj­ni­ci. Na ne­ki­ma od naj­po­zna­ti­jih po­či­va­li­šta, po­put Ma­ut­ha­u­ze­na u Austri­ji, so­lun­skog Zej­tin­li­ka i grč­kih ostr­va Krf i Vi­do ili Kaj­mak­ča­la­na u Ma­ke­do­ni­ji, po­čast su oda­li i zva­nič­ni­ci na­še ze­mlje. Po­me­nu­ti me­mo­ri­ja­li su, me­đu­tim, sa­mo de­lić ba­šti­ne ko­ja ob­u­hva­ta vi­še od 500 lo­ka­ci­ja u 40 dr­ža­va sve­ta, gde su po­ko­pa­ni voj­ni­ci iz bal­kan­skih ra­to­va i oba svet­ska ra­ta. Ta­ko ka­zu­ju po­da­ci iz po­pi­sa ko­ji je za pro­je­kat „Ba­šti­na rat­ni­ka” sa­či­nio isto­ri­čar De­jan Ri­stić, osni­vač slu­žbe za za­šti­tu voj­nih me­mo­ri­ja­la i me­sta stra­da­nja pri Mi­ni­star­stvu ra­da i

Na desnoj obali Drine, na lokalitetu Crna stijena u Studentskoj ulici u Foči, postavljena je spomen-ploča za 19 Srba iz Čelebića koje su austrougarski okupatori strijeljali 2. septembra 1914. godine. Predsjednik Inicijativnog odbora za postavljanje spomenika, odbornik u Skupštini opštine Foča Žarko Todović rekao je da će spomen-ploča čuvati od zaborava nedužne civile. “Oni su dali živote za našu slobodu i ovo je najmanje što možemo da uradimo za njih. Želim da zahvalim opštini Foča koja je omogućila podizanje spomenika, preduzeću `Prezent` koje je obezbijedilo radnu snagu i doniralo betonsko postolje, kao i kolegama odbornicima koji su finansijski podržali inicijativu”, rekao je Todović. U avgustu i septembru 1914. godine Austrougari

Koliko je današnje vreme slično onom pred početak Prvog svetskog rata, a koliko se od njega razlikuje? Brojni sukobi u svetu, od kojih neki prete da prerastu u globalni sukob, usporavanje globalizacije, izolacionizam i kidanje trgovinskih veza i ugovora, ograničavanje imigracije i mnogi drugi razlozi navode brojne intelektualce da zaključe da današnji svet podseća na onaj pred Prvi svetski rat. Na opasnost od globalnog sukoba već ranije su upozoravali nemački nobelovac Ginter Gras i papa Franja, a izveštaj Džoša Fajnmana, glavnog ekonomiste jedne od najvećih svetskih investicionih kompanija „Dojče aset menadžmenta“, koji je objavljen početkom godine, kaže da bi svet mogao da se narednih decenija nađe u fazi usporavanja i kočenja globalizacije. To nije ništa novo i slično je onome što se događalo u godinama koje su prethodile Prvom

Posle jednog veka razrešena nepoznanica oko imena poslednjeg dela Nadežde Petrović, nastalogu Velikom ratu. Slika prikazuje šatore poljskog saniteta Dunavske divizije Na čuvenoj slici “Valjevska bolnica”, poslednjem delu slavne srpske slikarke Nadežde Petrović, nastaloj u Velikom ratu, nije prikazan, kako se ranije smatralo, bolnički objekat u Valjevu, u kom je ona bila medicinska sestra i umrla od tifusa. Slika najverovatnije prikazuje šatore poljske bolnice Dunavske divizije u trenutku kada je, početkom jeseni 1914. godine, bila locirana u Peckoj, kod Osečine. Nadežda je tu bila angažovana tokom bitaka na Drini. Ustaljeni naziv slike, tako, ipak nije greška. U zajedničkom radu “Nadeždina Valjevska bolnica – vreme i mesto nastanka”, predstavljenom na međunarodnom

Za restauratorske i konzervatorske radove na jednom od tri najvažnija srpska groblja iz Prvog svetskog rata država izdvojila 2,4 miliona dinara. – Na Starom vojničkom groblju u Šumaricama sahranjeno je i više desetina austrougarskih i nemačkih vojnika Kragujevac – Staro vojničko groblje u okviru memorijalnog kompleksa u Šumaricama, koje je formirano još u drugoj polovini 19. veka tokom srpsko-turskih ratova, konačno je obnovljeno i sređeno. Poslednji restauratorski i konzervatorski radovi završeni su juče po podne, kada su majstori sremskomitrovačke firme „Granit Liješće” mastilom ispisali imena poginulih vojnika i natpise na sačuvanim kamenim spomenicima. Stari drveni krstovi zamenjeni su betonskim, a čitava površina groblja na kome se danas nalazi stotinak humki biće

Ovo je izuzetno zanimljivo i važno za razumevanje svega onoga što nam se dešavalo, što nam je dolazilo i dan danas dolazi s hrvatske strane. . Jovan Dučić o periodu od aneksije Bosne i Hercegovine 1908: ❝ Aneksija je teško pogodila Srbiju i Crnu Goru, koje su za njih jedine i više nego jednom ratovale, a tako isto i srpski onamošnji narod, koji nije nikad ni prestajao da diže veće ili manje ustanke. U Hrvatskoj, naprotiv, Zagreb, koji je uvek za sebe govorio da je ‘carske vere’ i oduvek pevao pesme nalik na onu Okruglićevu: “ Ko će tebe, majko hranit’, kad ja odem cara branit’ „, bio je, naprotiv,

Žalovito svedočenje Vojislava Stanimirovića iz Velikog Popovca koji je u rat otišao sa ocem i bratom, ostavljajući u kući samo nejač, a vratio se sam Čačak – U rat smo krenuli zajedno, istog časa, sve tri muške glave iz kuće: otac Ranislav, moj stariji brat Vojin i ja, Vojislav Stanimirović. Mislili smo – brzo ćemo odbiti napad neprijatelja pa ćemo ponovo živeti u slozi i ljubavi u svom Velikom Popovcu kod Petrovca na Mlavi. Tako svoju ispovest počinje najmlađi od trojice ratnika iz te čestite kuće, i ređa je u pero književnika Antonija Đurića. Pa čemerno veli, na samom početku: „Ali, ratni vihor ponese nas neželjenim stazama. Sa njih se

„Voli svoju zemlju u kojoj si se rodio i u kojoj živiš, jer ona je tvoja domovina, veli naša Biblija”, pribeleženo je za potonje generacije u „Spomenici poginulih srpskih Jevreja u Balkanskom i Svetskom ratu”. Potomci Srba mojsijevaca napisaše još i da su Jevreji, od kada su napustili svoju rođenu grudu, bili kroz sva vremena dobri građani, svuda kud ih je vodio put istorije. Tako je to bilo i jeste i u zemlji Srbinovoj, u kojoj su Jevreji radili u miru na podizanju opštenarodnog blagostanja i borili se za vreme ratova, rame uz rame, hrabro, pored svoje braće Srba. Bilo je Jevreja srpskih ratnika još u srpsko-turskim ratovima 1876–1878. godine,

Tekeriš — Na današnji dan obeležava se 103 godine od Cerske bitke, jedne od najznačajnijih i najvećih pobeda srpske vojske u Prvom svetskom ratu. Godišnjica Cerske bitke obeležena je u Tekerišu kod Loznice. Kako je javila Radio-televizija Srbije, vence povodom 103. godišnjice kod spomen-kosturnice “Cerska bitka” u Tekerišu položili su potomci cerskih ratnika, predstavnici vlasti, članovi udruženja veterana, poštovaoci istorije i mnogi drugi. U čast cerskim junacima sutra će biti održan osmi Cerski marš, posvećen vojvodi Živojinu Mišiću tokom kojeg će oko 2.000 učesnika pešačiti od Šapca do Tekeriša trasom dugom 37 kilometara. Cerska bitka, koji se odigrala tokom avgusta 1914. godine, predstavlja jednu od najznačajnijih i najvećih pobeda srpske

VREME KADA REČ „SRBIN “ NIJE SMELA DA SE KAŽE! Prvi svetski rat je od samog svog početka razotkrio svoje lice zla i tame, koja se spremala Srbima i svemu onome što se zvalo srpskim. Malo je govoreno i jako malo se zna o zločinima Bugara na tlu Srbije u tom periodu. Teror i genocid nad Srbima započet je sprovođenjem bugarske politike, pod načelom da treba istrebiti što više Srba, a ono što preostane bugaruizovati. Izjava predsednika bugarske vlade, u to vreme, to jasno dokazuje: „Može se Srbija obnoviti, može i da se Srbija poveća posle rata, ali u Srbiji više neće biti Srba!“ Koja količina mržnje je izbijala iz

Po okončanju Prvog svetskog rata novembra 1918. na severu novoformirane države Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca ostalo je nerešeno pitanje nove granice Slovenije i Austrije, kao ostatka Austrougarskog carstva. Slovenački oficir Rudolf Majster organizovao je Slovence, naoružao ih i poveo borbu za prisajedinjenje delova teritorije koju su Slovenci smatrali svojom. Isto su, međutim, smatrali i Austrijanci. U borbama slovenačkih dobrovoljaca sa šajkačama kojima su se priključili i srpski vojnici na povratku kućama iz nemačkog zarobljeništva, koje su počele krajem 1918. godine i trajale sve do proleća 1919, ratna sreća je ipak bila na strani još uvek jake i organizovane austrijske vojske. Međutim, prema nekim mišljenjima, na slici nisu Slovenci sa šajkačama

Među vitezovima slobode, kako ih u istoimenoj knjizi naziva Milan Šantić, posebno se izdvaja životna priča Đure Perovića. Učestvujući u Balkanskim ratovima, pa u Velikom ratu, čitavih šest godina bio je odvojen od najmilijih, sanjajući dan konačnog oslobođenja. Početkom leta 1918. godine, potpuno nenadano, dobio je poziv koji se ne odbija, koji je sam po sebi velika čast. Poziv za susret sa vojvodom Mišićem bio je početak slavne epizode ovog, pokazaće se, velikog heroja. Uz informaciju da je doneta odluka o probijanju Solunskog fronta, kao jednom od najhrabrijih, naređeno mu je ubacivanje duboko u neprijateljsku teritoriju radi izviđanja i obaveštavanja savezničke komande o planovima neprijatelja. Prihvativši naređenje, sa posebnim ponosom

Danas se navršava 96 godina od smrti kralja Petra Prvog Karađorđevića, najvoljenijeg srpskog kralja, koji je Srbiju zadužio mnogo, prije svega liberalno-demokratskim pogledom na svijet i velikim pobjedama u Prvom svjetskom ratu. Kralj Petar Prvi Oslobodilac ostaće upamćen u srpskoj istoriji kao evropski liberal, prvi ustavni vladar, vrhovni komandant herojske oslobodilačke vojske, ali prije svega kao vladar koji je imao razumijevanja i volio svoj narod. Kralj Petar je na vlast došao nakon majskog prevrata 1903. godine i ubistva posljednjeg srpskog vladara iz dinastije Obrenović, Aleksandra i njegove supruge Drage, a vladao je sve do svoje smrti 1921. godine. Petar je bio Karađorđev unuk, i treći sin Perside i kneza Aleksandra

Austrougarska je iskoristila početak Prvog svetskog rata za sistematsko čišćenje Podrinja od srpskog naroda. Van zakona bilo „nepouzdano stanovništvo“. Formirano oko 300 koncentracionih logora Sistematsko istrebljenje srpskog naroda iz Podrinja i istočne Hercegovine, s namerom da se tu naseli stanovništvo lojalno Habzburzima počelo je u prvim danima Prvog svetskog rata. Rat je bio idealna prilika da se aktivira plan stvaranja „etničkog zida“ – prostora očišćenog od Srba u Bosni i Hercegovini duž granice sa Srbijom i Crnom Gorom, koja se rodila 1872. u glavama tadašnjih austrougarskih upravitelja Bosne i Hercegovine. – Došao je rat. Kod nas se pokazao ne samo kao strahota borbe države protiv države, nego kao strahota borbe

Tadija R. Sondenmajer (*19. II 1882, Beograd – †10. H 1967, Beograd) bio je sin poznatog pukovnika dr Romana Sondenmajera, koji je u Majskom prevratu 1903. operisao ranjenog pukovnika Apisa, dok mu je mati Stanislava bila kći đenerala Dimitrija Đurića (1838–1893). Veliki ispit zrelosti položio je 1909/1910. u Drugoj Beogradskoj gimnaziji. Opredelio se da studira tehničke nauke u Nemačkoj. Kada je započet Prvi balkanski rat 1912, Tadija prekida studije i vraća se u Beograd gde se kao dobrovoljac prijavljuje za vojsku. Učestvovao je u oba balkanska rata u konjici gde je dobio ne samo čin trupnog potporučnika, već, pošto je bio hrabar u borbama, i srebrnu medalju „Obilić”. Uniformu nije

U istoriji Srbije bilo je, nažalost, strašnih ratnih stradanja. Dvadeseti vek je bio prepun takvih, za mnoga se zna, ali je jedno herojstvo umalo ostalo zaboravljeno. Posle oslobađanja Balkana od osmanske vlasti 1912, dotadašnji saveznici nisu mogli da se dogovore oko razgraničenja. Zato je nedugo posle Prvog balkanskog rata, u leto 1913. otpočeo Drugi, kada je Bugarska bez zvanične objave ratnog sukoba napala srpsku vojsku na Bregalnici, a Grke nešto južnije. Iako je trajao svega 32 dana, taj strašni sukob prouzrokovao je oko 16.500 srpskih žrtava, a možda i najveće herojstvo izveli su vojnici Timočke divizije drugog poziva na vrhu znanom kao „Orlov bair“ (nazivan još i „Orla bair“, i

Državnom ceremonijom u Topčiderskom parku svečano je obeležena godišnjica smrti istaknutog humaniste, kriminologa i prijatelja Srbije Arčibalda Rajsa. Generalni sekretar predsednika Republike Nikola Selaković smatra da doktora Arčibalda Rajsa nismo zaboravili sve dok ga se ne sećamo samo na današnji dan kojim se obeležava godišnjica njegove smrti, “već i na svakom koraku ponavljajući ono što je on ponavljao u čitavom periodu od 1914. dokle je bio živ”. “A ponavljao je istinu o stradanju srpskog naroda naročito 1914-1915, ali i svedočio njegovu golgotu, povlačenje kroz Albanske gudure, vaskrs države na Krfu, Solunskom frontu i oslobođenje”, rekao je Selaković. Ali, kako ističe, Rajsa Srbi ne treba samo da se sećaju po njegovom

Retki su narodi u svetu kao što su Srbi koji imaju kratko pamćenje i olako prepuste zaboravu takve heroje kao što je bio major Dragutin Gavrilović, koji je pre 102 godine održao jedan od najčuvenijih govora u istoriji ratovanja. Nedavno se navršilo 72 godine od tragične smrti majora, potom i pukovnika Gavrilovića čije se istorijsko obraćanje vojnicima i danas proučava kao primer herojstva srpskog oficira na prestižnim svetskim vojnim akademijama Vest Point, Sen Sir, Frunze, Kraljevskoj vojnoj akademiji Velike Britanije… Dok u svetu proučavaju govor majora Gavrilovića uoči odbrane Beograda, u Srbiji se o junaku gotovo i ne govori, osim u nekim posebnim prilikama. Koliko smo skloni neznanju i nepoštovanju

Kako bi koja jugoslovenska republika postajala „nezavisna“, žurno bi počela dokazivanje „pretrpljenih muka pod velikosrpskom diktaturom“, ostavljajući pritom u Beogradu brojnu koloniju svojih nekadašnjih funkcionera, koji su uspešno „federirali“ dotadašnju zajedničku državu, sve do njene konačne propasti. Da bi uopšte mogli biti imenovani na odgovorne razbijačke funkcije u Beogradu, od usvajanja ustava iz 1974.godine, antisrpstvo je svima bilo obavezna deklaracija! Ipak, na tim poslovima najduže su se zadržali montenegrinski kadrovi, koji su uspešno preživeli i višestranačku tranziciju, povezujući se plemensko-rođačko-interesnom osnovom, izgrađujući pritom svoju „hobotnicu“ u državnim službama, privredi (ostatcima), kulturi, ali naročito na univerzitetu, koji je od njihovog oslobođenja Beograda, iako je to prethodno uspešno izvela Crvena armija, postao

Mlađe generacije malo znaju kroz kakve je patnje prošao naš narod u Prvom svetskom ratu. Jedna od strašnijih stvari su koncentracioni logori, posebno oni koji su se nalazili u Doboju i Aradu. U svojoj anti – srpskoj histeriji Austro – Ugarska je osmislila, razradila i  osnovala u Doboju 1915. godine  prvi koncentracioni logor u Evropi. Ideju logora je koncipirala intelektualna politička elita i zločinačka vlast Austro – Ugarske monarhije i realizovala je zajedno sa svojim satrapima Hrvatima a djelimično i muslimanima. Koncept zločinačkih logora stravičnih razmera, usavršile su kasnije Hitlerova Nemačka i Nezavisna država Hrvatska, dodajući im gasne komore. Kontinuitet logora nastavljen je i u ratu 1991-95, a najpoznatiji su