Kao trgovački putnik putujući 1914. godine po Srbiji svratio sam u Šabac. Tu me dočeka Vidovdan i vest o atentatu na austrougarskog prestolonaslednika Ferdinanda. Objavljena je mobilizacija, a ja se rastadoh od prijatelja rešen da se javim najbližem mestu, te se uputih već prvog dana u Koceljevo, koje se nalazi između Šapca i Valjeva. Tu sam našao Milana Sotirovića viđenog građanina i činovnika opštine šabačke, rezervnog kapetana druge klase i komandira četvrte čete Prvog bataljona šestog pešadijskog puka drugog poziva. On mi reče da kao dobrovoljac imam pravo da biram jedinicu u koju ću stupiti. Savetovao me je da koristim to pravo i predložio da se prijavim za njegovu četu.

Pre 102 godine, major Dragutin Gavrilović je prikupio borce koji su već danima branili Beograd i, ispred kafane „Jasenica“ na Dorćolu, održao govor koji će ući u anale svetske istorije. „Junaci! Tačno u 15 časova neprijatelja se ima razbiti vašim silnim jurišom, razneti vašim bombama i bajonetima. Obraz Beograda, naše prestonice, ima da bude svetao. Vojnici! Junaci! Vrhovna komanda izbrisala je naš puk iz brojnog stanja, naš puk je žrtvovan za čast Beograda i Otadžbine. Vi nemate više, da se brinete za živote vaše, oni više ne postoje.Zato napred u slavu! Za Kralja i Otadžbinu! Živeo Kralj! Živeo Beograd!“, rečenice su čuvenog govora. Uz gromoglasni poklič srpski vojnici su krenuli

Stolac, malo mesto u Hercegovini, krševito, na čijem kamenu su rođeni mnogi čvrsti i ponosni ljudi. Srba poput pomenute trojice bilo je više u Stocu, i pre i posle njih. Njih trojica su izdvojeni kao predstavnici jedine velike srpske generacije, one s početka 20. veka, u koju svrstavam i naraštaj mladobosanski. Čuveno je srpstvo, po jeziku, Ali-paše Stočevića-Rizvanbegovića, hercegovačkog vezira, koji je pisao vladici Njegošu ćirilicom, jezikom srpskim, čistim i bistrim kao hercegovačko nebo posle kiše, iz čijih pisama je episkop skenderijsko-crnogorsko-brdski mogao izvlačiti korisne pouke – jezikoslovne i političke. Iz vezirovog plemena, sa njegovim prezimenom, bilo je srbofilski orijentisanih plemenika i u vremenu Principovog pojasa. Nešto se tiho ali

U sklopu obeležavanja 83. godišnjice ubistva viteškog Kralja Aleksandra Prvog u Marselju, pozivamo vas na premijeru dokumentarnog filma “Atentat 1934” autora Milana Bogojevića, uz gostovanje stručnih saradnika i učesnika u filmu. Projekcija će biti u ponedeljak 9. oktobra 2017. u 19 časova u prostorijama Udruženja Kraljevina Srbija u Beogradu – ulica Vlajkovićeva br. 4, 4. sprat. Dokumentarni film ATENTAT 1934. je prvi srpski film o ubistvu Kralja Aleksandra I Karađorđevića u Marselju 1934. godine. Sniman skoro dve godine na većini autentičnih lokacija sa dvadesetak kompetentnih sagovornika iz različitih oblasti. U filmu ćete između ostalog moći da vidite ko je, kako i zašto ubio Kralja Aleksandra. Da li je policija mogla da reaguje bolje i zašto nije. Šta

“Ilustrovani list“ su hrvatske ilustrovane novine koje su izlazile za vrijeme Prvog svjetskog rata, a koje su bilježile događanja vezana za rat i objavljivale fotoreportaže. Novine su izlazile subotom od januara 1914. do decembra 1918. godine, kada mijenjaju naziv u “Osvit“. U broju 41. od 10. oktobra 1914. “Ilustrovani list“ na naslovnoj strani donosi sliku srpskih zarobljenika u Zagrebu, a na jednoj od strana i priču o tome, koju vam prenosimo u cijelosti. SRBSKI ZAROBLjENICI U ZAGREBU Sve češće sretamo u Zagrebu grupe zarobljenih srpskih jadnika što ih pod bajunetom tjeraju u njihova odredišta, dakako u zatvor. To su većinom žene, starci i djeca, dognani s prijeka sa granice, da

Politička pozadina atentata na Aleksandra Karađorđevića u Marselju 1934. godine .Britanija i Francuska sprečile da istraga ne ode daleko. Arhivi nedostupni i do danas za istoričare istraživače Politička pozadina atentata na jugoslovenskog suverena, 9. oktobra 1934. godine, ostala je velika nepoznanica. Interes evropskih sila da se ne insistira na otkrivanju ko je stvarno bio organizator ovog krvavog događaja, u kontekstu rasporeda snaga s početka tridesetih godina prošlog veka, može biti lako shvaćen i objašnjen. Međutim, nejasno je i neobjašnjivo zašto su pojedini evropski arhivi, i to oni u kojima bi se, po svemu sudeći, pronašao odgovor ko su inspiratori i finansijeri ovog političkog zločina, i u 21. veku zatvoreni i

Bio je Veliki rat, a u njemu mladi ratnik Vidosav Marjanović iz Šljivovice, uzdanica svoje samohrane majke Stanojke. Ni glasa s fronta od sina ona godinama nije čula: da li je živ, svakog dana se pitala. A onda je njeno pismo sinu, bez tačne adrese, kontinente prešlo i čudom do Vidosava stiglo. Tu priču je ovih dana od zaborava sačuvao pedantni hroničar zlatiborske prošlosti Milisav R. Đenić. Beleži on da je Vidosav Marjanović, rođen 1896. godine, u Veliki rat otišao 1915. kao regrut poslednje mobilizacije. „Bilo je to onih teških i sudbonosnih dana kada je otadžbina stavila pod oružje sve što je moglo pušku nositi. Krenuo je pevajući kao da

Vojničko groblje Zejtinlik u Solunu godišnje poseti oko 350 hiljada posetilaca od kojih je najveći broj iz Srbije i to je zato što je sećanje na heroje Prvog svetskog rata postalo deo tradicije srpskog naroda. Ovako devedesetogodišnji čuvar srpskog vojničkog groblja na Zejtinliku u Solunu, deda Đorđe Mihajlović, govori za Tanjug,neskrivajući ponos činjenicom da je i on postao deo istorije kako Srbije tako i Grčke, u kojoj je i rođen. Srpsko groblje ima najviše posetilaca, ponosno ističe deda Đorđe i objašnjava da je to između ostalog jer su se u drugim vojskama borili i stranci ali i plaćenici, dok su u srpskoj vojsci bili “naši” ljudi. “Slabo dolaze Francuzi i Englezi,

Solun – Na srpskom i savezničkom vojničkom groblju Zejtinlik u Solunu, danas je održana komemoracija posvećena uspomeni na srpske vojnike stradale tokom Prvog svetskog rata u Grčkoj. Zamenik ministra za rad Zoran Milošević, poručio je da Srbija zahvaljujući žrtvi junaka iz Prvog svetskog rata, danas gradi bolju budućnost za svoj narod i pamti svoje pretke. „Zahvaljujući njihovoj žrtvi, naš narod je preživeo, naša država je opstala, a mi smo danas u situaciji da gradimo bolju budućnost, da na podignutim temeljima od krvi i mesa naših ratnika sazidamo uspešnu, jaku i bolju Srbiju”, istakao je Milošević. On je na komemorativnoj svečanosti posvećenoj uspomeni na srpske vojnike stradale tokom Prvog svetskog rata u

Prokuplje – Članovi kuršumlijskog udruženja „Kosta Pećanac” koje se bavi negovanjem i očuvanjem srpske tradicije i srodno udruženje „Kajmakčalan” iz Beograda boravili su nedelju dana u Makedoniji, gde su na 2.521 metar nadmorske visine, na Kajmakčalanu, čistili i sređivali zapuštena srpska groblja poginulih vojnika u Prvom svetskom ratu. Iako nema zvaničnih podataka koliko tačno ima grobalja, Mile Koprivica, predsednik kuršumlijskog udruženja i jedan od inicijatora akcije, tvrdi da su srpska groblja na Kajmakčalanu rasuta na preko 90 lokacija, a da se na ovom prostoru još uvek mogu pronaći neotkriveni grobovi zarasli u trnje i korov. – Grobovi su zarasli u travu, često su prekriveni šibljem, a neretko su i potpuno urušeni

KRF – Kadeti Vojne Akademije i studenti Kriminalističkeo-policijske akademije iz Beograda i Banja Luke „promarširali” su danas ulicama Krfa, a tom prilikom brojni građani i turisti pozdravili su ih aplauzom. Kadeti i studenti vojne i policijske akademije prisustvovali su danas i Komemorativnim svečanostima povodom obeležavanja 101. godišnjice od povlačenja srpske vojske na ostrvo Krf. Oni su posetili i Srpsku kuću, spomen muzej srpskim vojnicima na Krfu, gde su se visokom delegacijom Srbije i Grčke upoznali sa istorijom Srba na ovom ostrvu od 1916.do 1918. godine. Ministar za rad, zapošlavanje, boračka i socijalna pitanja Zoran Đorđević položio je ranije danas vence na grčkom ostrvu Vido povodom Komemorativne svečanosti i obeležavanja 101. godišnjice

Izložba fotografija i dokumenata „Srbija i Rusija u Velikom ratu“ otvorena je u spomen-kripti Hrama Svetog Save na Vračaru. Više od 250 fotografija i dokumenata svedoči o pomoći Rusije slovenskoj braći na Balkanu. Izložba se održava u organizaciji Hrama Svetog Save i Fonda Kraljevski dvor, uz podršku Ministarstva kulture Vlade Republike Srbije i televizije „Hram“, a otvorio ju je princ Aleksandar Karađorđević, koji je podsetio na tragične sudbine Romanovih, ali i porodice Karađorđević. „Ruski car pomogao je formirajući srpske dobrovoljačke divizije u Rusiji. Rusi su oslobodili Bitolj i tako započeli oslobađanje naše porobljene otadžbine. Romanovi su stradali u revoluciji, a Karađorđevići nedugo zatim zato što na svetskoj pozornici više nije bilo starog saveznika“, rekao je Karađorđević. Pored članova kraljevske porodice, otvaranju izložbe prisustvovali

Kroz sudbinu sinova vojvode Živojina Mišića – Radovana, Aleksandra i Vojislava – možda se ponajbolje ogledaju lomovi srpske istorije u prvoj polovini 20. veka. Pešadijski poručnik Živojin Mišić morao je pod hitno da se ženi, sve po pravilu službe. Ono je nalagalo da uzoran oficir mora da ima porodicu. Sudbina je udesila da 1881. godine potporučnik Mišić ima manevre kod Aranđelovca. Na nekom balu, koji su priredili meštani, Živojin je upoznao šesnaestogodišnju Lujzu Krikner, kći građevinskog preduzimača Fridriha, švajcarsko-nemačko-francuskog porekla, koji je gradio hotel „Staro zdanje”. Na balu su se Živojin i Lujza zagledali, odigrali nekoliko igara. Njeni roditelji bili su protiv toga da se uda za oficira, koji je

Tribina „Balkanski ratovi, pobede iz prošlosti primer za budućnost“, održana je u petak 22. septembra u Klubu „Tribina mladih“ Kulturnog centra Novog Sada. Autor i predavač bio je msr Srđan Graovac, istoričar. Na početku predavanja, Graovac je ukazao na činjenicu da je važan geostrateški položaj Balkanskog poluostrva umnogome predodredio da njegova sudbina bude obeležena intezivnim političkim sukobima i krizama. – Vekovima su se tu ukrštali putevi kojima su trgovački karavani prevozili robu sa Severa na Jug, Istoka na Zapad i obrnuto. Istim tim putevima kretale su se brojne vojničke ekspedicije u svojim osvajačkim pohodima – objasnio je Graovac i dodao da je mesto spajanja Evrope i Azije pretvoreno u krvavo bojište,

U akciji fočanskog Planinarskog društva “Zelengora”, 28 planinara iz Foče i Istočnog Sarajeva odalo je poštu srpskim junacima na Kajmakčalanu, a nakon toga, njih 15 se uspješno popelo i na najveći vrh Grčke-Mitikas na planini Olimp. Planinari su u spomen-kapeli i spomen-kosturnici, koje se nalaze na samom vrhu Kajmakčalana na planini Nidže, odali počast i zapalili svijeće za nekoliko hiljada srpskih vojnika poginulih u osvajanju neprijateljskih položaja u Prvom svjetskom ratu. Planinarsko hodočašće na Kajmakčalan, na 2.521 metar iznad mora, organizovano je povodom jednog vijeka od velikog rata i 101 godine od proboja na Kajmakčalanu, koji je izvršen u septembru 1916. godine. Predsjednik “Zelengore” Karlo Šimović kaže da su planinari

Ministar za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja Srbije Zoran Đorđević predvodio je u Pirotu srpsko-grčku komemorativnu svečanost posvećenu stradalim borcima u Prvom svjetskom ratu. Đorđević je naglasio da Srbiju i Grčku vezuju brojni istorijski događaji kroz koje je stečeno međusobno povjerenje i iskreno prijateljstvo dvije države, istakavši da su Srbi i Grci oduvijek saveznici i da nikada nisu bili neprijatelji. “U najtežim vremenima, u vreme rata i u vreme mira, bili smo jedni uz druge. Veze između naših naroda jačaju i brojni stradali heroji koji su svoj večni mir našli u Grčkoj i Srbiji”, rekao je Đorđević. On je dodao da Srbija i Grčka brinu o dostojanstvenom čuvanju uspomene

Danas je 103. godišnjica najkrvavijeg okršaja Velikog rata — Bitke na Mačkovom kamenu. Sudar austrougarskih agresora i golobradih srpskih mladića završen je obostranim porazom, jer pobedom ne možemo nazvati stradanje čitave jedne mladosti. Ceru i Kolubari pevaju se pesme, prenose se priče, štampaju knjige, a Mačkov kamen skromno šapće o rekama krvi i prekinutom sazrevanju tadašnje srpske omladine. Svojom autobiografijom Đorđe Karađorđević svedoči o ovim tmurnim danima, ali i njega istorija briše, i njegovo ime bledi, kao da je to usud hiljada onih kojima sudbina dodeli najkrvaviji viteški zadatak, tešku pogibiju bez dugotrajne slave. Svedoci najstrašnijeg vojničkog stradanja izgleda nisu slučajno manje „popularni”. Postoji verovanje koje kaže da su se

Nije baš uobičajeno da se nešto poklanja čitavoj zemlji, ali je upravo to slučaj sa romanom o najslavnijoj vojnoj jedinici koju smo imali. Novinar „Blica“ Darko Nikolić, u čijim tekstovima uživate na sportskim stranama našeg sajta, ne piše samo one emotivne priče o sportistima, već i aktivno istražuje srpsku istoriju. Poslednje tri godine je, pored toga što radi u našoj redakciji, posvetio istraživanju o Gvozdenom puku i, uz pomoć priloga darodavaca, knjigu je odštampao, ali je ne prodaje. Deli je besplatno. Interesovanje za ovu rekonstrukciju svakodnevnog života vojnika Gvozdenog puka, ali i života običnog naroda u Srbiji počev od 1912. kada su počela ratna zbivanja na ovim prostorima u 20.

Čačak – Kad su u rodnome selu čuli pozivara kako se glasi koliko ga grlo nosi – „E – hej, narode, počela mobilizacija, javljajte se vojsci” – sva četvorica Gredeljevića spremiše se dok dlanom o dlan. Oca ne imadijahu više, no se pozdraviše s majkom, pa zbogom. – Te 1912. niko nije bio posebno pozivan i niko izostao, svi su čuli onu zapovest s ćuvika, te i braća s mesta kretoše iz zavičajnih Stragara kod Užica, u vojnu, u boj. Jovan, Tiosav, Sava i Mijat. Prva trojica zagrliše dečicu, četvrti i najmlađi tek se bejaše oženio – pripoveda za „Politiku” Antonije Đurić, književnik iz Čačka. On je pre ravno četiri decenije