U vlaseničkoj mjesnoj zajednici Cikote danas je otkrivena spomen-ploča poginulim solunskim borcima, dobrovoljcima iz toga kraja, koji su se borili u sastavu Drinske divizije od 1914. do 1918. godine.   Izgradnju spomen-obilježja poginulim precima inicirali su aktivisti ove mjesne zajednice i omladina toga kraja, uz podršku opštinskih vlasti u Vlasenici. Mjesni aktivista i jedan od inicijatora ove akcije Miroslav Nikolić rekao je Srni da je u oslobodilačkoj borbi srpskog naroda u toku Prvog svjetskog rata oko 30 Cikoćana dalo život za otadžbinu. “Ovaj kraj dao je veliki broj boraca u svim oslobodilačkim ratovima srpskog naroda. Tako je bilo u Prvom svjetskom ratu, a i u posljednjem otadžbinskom ratu na ovim prostorima”, dodao

Više od 6.000 srpskih vojničkih grobalja nalazi se u 50 država širom sveta. Samo u Makedoniji, ima ih nekoliko desetina. Nažalost, ni u godini u kojoj se obeležava stotinu godina od Velikog rata, gotovo ništa nije urađeno na njihovom uređenju.   Na srpskom vojničkom groblju na periferiji Bitolja, na metalnim krstovima nema imena – samo brojevi. Iznad se nalazi kosturnica u kojoj su posmrtni ostaci 4.400 srpskih vojnika stradalih u Gorničevskoj bici, jednoj od najznačajnijih za proboj Solunskog fronta, i kosti ratnika iz Balkanskih ratova. O groblju brinu jedino predstavnici Srpsko-makedonskog društva. Na prostoru od Bitolja do Kajmakčalana ima oko 75 pukovskih grobalja srpskih neznanih junaka. Predsednik Srpsko-makedonskog društva Dragiša Strahinjić procenjuje da

Kapitalni zapisi o Prvom svetskom ratu u Jugoslovenskoj kinoteci na ovogodišnjem Festivalu nitratnog filma     STOGODIŠNjICA Prvog svetskog rata, koju je Jugoslovenska kinoteka obeležila na svom Festivalu nitratnog filma, bila je jedinstvena prilika ne samo za filmofile nego i čitavu kulturnu javnost da među ovim ostvarenjima vidi i dokumentarne žurnale o Srbiji, srpskoj vojsci i narodu, koji do sada nikada nisu prikazani. Program ovih filmova obuhvatio je kako ostvarenja iz zemalja pobednica, tako i onih iz pobeđenih zemalja, koje je Kinoteka dobila od specijalizovanih arhiva ratnih filmova. Među njima su Vojni arhiv francuske vojske iz Ivrija na Seni (filmski materijali francuskih vojnih snimatelja o Srbima i srpskoj vojsci u

Srbija je ušla u Prvi svetski zato što alternativu nije imala i da bi opstala, izjavio je danas predsednik Srbije Tomislav Nikolić.     Nikolić je naglasio da su na sceni pokušaji falsifikovanja istorije i da bi neki srpsku borbu za slobodu, koja je ceo vek u svetu bila simbol borbe za pravdu i istinu, sada da bace u blato. Nikolić je na otvaranju međunarodnog naučnog skupa povodom stogodišnjice Prvog svetskog rata u SANU rekao da bi današnji skup mogao da nosi naziv “Čudnih li vremena, čudnih li običaja”. “Uzaludni su brojni dokazi o nekim događajima, činjenice i istorijska građa, pojedinci iz moćnog ešalona će činjenice izvaditi iz konteksta, preokrenuti,

BEOGRAD, /SRNA/ – Na međunarodnom naučnom skupu “Srbi i Prvi svjetski rat”, koji će danas biti održan u Beogradu, učestvovaće najeminentniji domaći i strani istoričari i naučnici sa ciljem da naučno osvijetle sve strane ovog događaja.   U Srpskoj akademiji nauka i umetnosti /SANU/ na skupu će govoriti predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik i predsjednik Srbije Tomislav Nikolić, saopšteno je iz SANU. Predviđeno je da se u svečanom dijelu skupa obrate i predsjednik SANU Nikola Hajdin i Njegova svetost patrijarh srpski Irinej. U Počasnom odobru skupa je i predsjednik Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske Rajko Kuzmanović. Skup zajedno organizuju SANU, Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske i Matica srpska. Skup počinje u

Pored Kalajevog bosanstva, kao načina da se amputira deo srpskog nacionalnog korpusa, a da se Južni Sloveni, sa hibridnom nacijom i marionetskom državicom na sredini svoje duhovne i geografske teritorije, trajno onesposobe za ujedinjenje u jedinstvenu naciju i jedinstvenu državu, Austrougarska je, kao moćna carevina sa ozbiljnom strategijom i ništa manje ozbiljnom diplomatijom, razvijala i alternativnu, ili, bolje rečeno, širu strategiju, koja sa idejom bošnjaštva nipošto nije u koliziji.     Reč je o ideji jugoslovenstva po kolonizatorskoj meri, koje podrazumeva neki, što je moguće labaviji vid asocijacije što većeg broja što manjih južnoslovenskih državica i što većeg broja što malobrojnijih hibridnih južnoslovenskih nacija, gde bi uzajamna trvenja onemogućavala suštinsko

U Velikom ratu u Srbiji i nad srpskim narodom učinjeni su do tada nezapamćeni zločini. Sa sigurnošću se da zaključiti da je zločin genocida bio deo ratne politike Beča, Pešte i Sofije. O tome potpuno pouzdano, argumentovano, sa konkretnim dokazima svedoči švajcarski univerzitetski profesor dr Rudolf Arčibald Rajs, dakle lice iz neutralne zemlje, ali u skladu sa sopstvenim načelom da „pred zločinom nema neutralnosti“ Rusija, kao i razne druge sadašnje i nekadašnje države, a i više nego većina njih, zbog svoje žeđi za vlašću i karaktera poluazijske i teokratske, stepske države, ima tendenciju da se sve više proširuje. Kao instrumenti te tendencije joj se pri tome nude narodi zadojeni nacionalizmom

BANjALUKA, 11. JUNA /SRNA/ – Načelnik opštine Bosansko Grahovo Uroš Makić izjavio je danas Srni da obnova rodne kuće Gavrila Principa se odvija prema predviđenom planu i da će radovi biti okončani na vrijeme.   “Principova rodna kuća će biti završena do 15. juna i biće sve urađeno onako kako je to i zamišljeno i biće spremna za otvaranje na Vidovdan, 28. juna, kada ćemo na prigodan način obilježiti stotinu godina od sarajevskog atentata i početka Prvog svjetskog rata”, naveo je Makić. U obnovljenoj Principovoj kući u Obljaju će biti izložena i njegova porculanska bista, koja je poklon beogradskog vajara Vladimira Jokanovića. Rodna kuća Gavrila Principa je 1995. godine sravnjena sa

Već ceo vek traju pokušaji da se najveće žrtve Prvog svetskog rata proglase krivcima. Nijedan obrazovan istoričar nema dilemu o odgovornosti Nemačke i Austrougarske     NAJNOVIJI obrt u interpretaciji Velikog rata glasi da za njega niko nije kriv, bar ne među članicama Evropske unije. Vojnici su se prosto našli na bojnim poljima i samo su želeli da se vrate kućama, zaključio je deo savremenih političara, radi mira u kući na Zapadu. Krivci su morali da budu pronađeni izvan EU i NATO, pa su političari uposlili svoje istoričare i medije da ih otkriju, ironično konstatuje dr Mile Bjelajac iz Instituta za noviju istoriju Srbije. – Ta istoriografija „pranja ruku“ zarad

Sofija Jovanović dobila je čak 13 ordena zbog zasluga u Velikom ratu. Njen lik našao se i na nemačkoj dopisnici s natpisom “Dama-vojnik u borbi 1912. godine”, a slika u uniformi objavljena je na ilustraciji pariskog “Malog žurnala” s potpisom “Heroina Srbije”     Lepotica i heroj, ratnica i dama… Sve je ovo bila Sofija Jovanović – dobrovoljac i narednik srpske vojske u ratovima od 1912 do 1918. godine, žena koju su Francuzi nazvali “srpska Jovanka Orleanka”. – Čak 13 ordena je dobila moja prabaka – kaže za “Život plus” Sanja Krsmanović Tasić, dramaturg, glumica i ponosna praunuka Sofije Jovanović. Ona je napravila predstavu “Priče hleba i krvi” o hrabroj

BEOGRAD – Predsednik Srbije Tomislav Nikolić rekao je danas da je Arčibald Rajs bio saborac i junak koji je golgotu Velikog rata prošao ne kao stranac već deleći sudbinu srpske vojske i naroda i koji je ostao u Beogradu do smrti predan želji da doprinosi i pomaže Srbiji.   Nikolić kod spomenika Rajsu u Topčiderskom parku   “Ja sam švajcarski dobrovoljac Srpske vojske, drug veličanstvenih ratnika Šumadije, Dunava, Morave, Timoka i Vardara” citirao je Nikolić Rajsove reči i naveo da je doktor Arčibald Rajs time definisao sebe i svoj boravak u Srbiji od 1914. godine, Nikolić je na obeležavanju 100.godišnjice početka rada Arčibalda Rajsa u Srbiji, kod spomenika Rajsu u

Dvadeset šestog aprila se navršava 99 godina od događaja koji bi Srbiji, da je prihvatila tom prilikom donete odluke, obezbedio sasvim drugačiju sudbinu. Jedan od naših najznačajnijih mislilaca toga doba, prof. dr Lazo Kostić (1897-1979) prokomentarisao je to sledećim rečima: „Jedan takav primer velikodušnosti i istovremeno ludosti nije poznat u istoriji. Srbija se odriče u korist svojih najvećih neprijatelja, Hrvata, dobitka, koji se samo jedanput u istoriji dodeljuje“. Tri sile Antante (Velika Britanija, Francuska i Rusija) sastale su se u Londonu sa Italijom da bi se dogovorile o uslovima za stupanje Italije u rat na strani Antante. Dvadeset šestog aprila 1915. potpisan je ugovor, koji pored teritorijalnih interesa Italije definiše

Na teritoriji Mačve, Jadra, Rađevine, Pocerine, austrougarski vojnici su u leto 1914. godine počinili užasne zločine nad civilima. U Prnjavoru, Lešnici, u Petkovici, Lipolistu, Culjkoviću, Dobriću, Bogosavcima ubijali su starce, žene, masakrirali decu. Srpska vojska uspela je da za osam dana porazi moćnu austrougarsku vojsku i da je natera da napusti Srbiju. Posle poraza na Ceru, austrougarski vojnici su, kako beleži češki pisac i pripadnik carske vojske Egon Ervin Kiš, bezglavo počeli da beže. Konjanici su tada mamuzali konje, vojnici su preplivali Drinu, želeli su što pre da nestanu iz Srbije. Srpska vojska, koja ih je gonila, u oslobođenim selima Mačve nailazila je na stravične zločine. Austrougarski vojnici vešaju majku

„Kada pobedimo Srbiju, tada će zadugo biti pobeđen i srpski imperijalizam sa ove i one strane granice. Naravno, mi ne moramo prvi da dokazujemo da smo jači od Srbije, ali ćemo sukobom dokazati da se ne plašimo zaštitnika Srbije, Rusije, dok će se s druge strane, ukoliko Rusija ne uđe u sukob, jasno pokazati da se ona plaši nas i Nemačkog carstva… Time će nestati balkanska avet“, pisao je 1914.  ugledni nemačko-austrijski istoričar dr Bertold Molden   Prilog 1 Promemoria dr Moldena 6. jul 1914.     Monarhija sada proživljava one trenutke koji su odlučujući za dugi niz narednih godina. Istorija narednih godina, verovatno narednih decenija, nosiće pečat odluka koje budu donesene ovih dana. Radi se

U Beogradu danas počinje dvodnevna međunarodna konferencija, posvećena Prvom svetskom ratu, za koju je predsednik Centra za međunarodnu saradnju i održivi razvoj (CIRSD) Vuk Jeremić ocenio da je dobro što se održava u Srbiji u vreme kada ima pokušaja revizije istorije Velikog rata.   “Ovo će biti međunarodna konferencija na kojoj ćemo prvog dana govoriti o Prvom svetskom ratu od 1914, o geopolitičkoj situaciji u svetu te godine, i kako je došlo do tog sukoba”, rekao je Tanjugu Jeremić, čiji CIRSD je organizator skupa – “Evropska tragedija 1914. i multipolarni svet 2014. godine: Istorijske pouke”. Tema drugog dana konferencije biće, prema njegovim rečima, 2014. godina, današnja krizna žarišta i pokušaji

Dječak Dragoljub Jeličić (12), sin izbjeglica sa Korduna, uz Lozničanina Momčila Gavrića je bio jedan od najmlađih srpskih vojnika u Prvom svjetskom ratu. Obojica su zaslužili da nose oreol junaka, jer su bili dio srpske mladosti koja je tih krvavih dana i godina branila otadžbinu i ušla u vječno pamćenje srpskog naroda. Dragoljub je, inače, poslednje godine života i rada proveo u Nikšiću. A, o njemu, koji je čak šest puta ranjavan, koji je plenio hrabrošću, pisao je čuveni švajcarski ljekar i ovekovječeni prijatelj Srba, Arčibald Rajs, u knjizi „Šta sam vidio i doživjeo u velikim danima“. Ovog dječaka predstavlja kao junaka koji „puca iz puške i baca bombe“. „Kada

Srpska vojska je tokom prve dve godine Velikog rata zarobila oko 40.000 neprijateljskih vojnika. Sve do povlačenja preko Albanije, krajem 1915. godine, oni su bili raspoređeni u 12 logora. Kakav su tretman zatočeni Austrougari imali, zvanično je zabeležio Čarls Vopicka, američki ambasador u Srbiji, Bugarskoj i Rumuniji u periodu od 1913. do 1920. godine, a kasnije i objavio u svojim memoarima „Tajne Balkana“, u Čikagu 1921. Vopicka je tokom 1914. i 1915. godine bio na čelu međunarodne komisije koja je na zahtev Beča formirana kako bi se proverile glasine da Srbi maltretiraju ratne zarobljenike. Prvi put Niš je posetio u decembru 1914. godine, a potom je prošao celu Srbiju, svih

Nemci su smatrali da će ratom ispuniti svoju kulturnu misiju koja će biti potrebna u nastupajućem XX veku, o čemu je u svojim sećanjima detaljno pisao Fon Moltke, a što je Kurt Rizler sažeto napisao 1. avgusta 1916. godine: „Trostruki je smisao rata: odbrana od sadašnje Francuske, preventivni rat protiv buduće Rusije (već zakasneo) borba sa Engleskom oko svetske dominacije“     Rasprava o uzrocima i krivici za Prvi svetski rat potrajala je i posle Drugog svetskog rata. Međutim, nemački istoričar Fric Fišer 1969. godine okončava ovu raspravu na duže vreme svojom poznatom knjigom Rat iluzija, nemačka politika 1911−1914. Fišer u svojoj studiji ističe da nemački kancelar Betman- Holveg nije

U Nemačkoj je Parlamentarni Odbor za ratnu krivicu je sakupio obimnu građu i  predstavio je 1931.u tri toma. Međutim, 30. avgusta 1932. godine, Herman Gering, kao predsednik parlamenta, naredio je da se svi primerci tog izveštaja unište, tako da su najznačajnija nemačka dokumenta o uzrocima Velikog rata definitivno izgubljena. Iz ovog gesta, razume se, nije teško zaključiti da je trotomni izveštaj bio nepovoljan po Nemačku     Velike nepravde događaju se i u miru, a po pravilu, ili bolje rečeno, po definiciji, u ratu i neposredno posle njega. Ipak, kada se smire strasti i zadovolje interesi pobednika i nove „elite“, kada se, drugim rečima, ostvari istorijska distanca, tada se ujedno

SREBRENICA /SRNA/ – Dvadesetak članova Udruženja potomaka učesnika oslobodilačkih ratova od 1912. do 1920. godine iz Užica danas su odali počast i položili cvijeće na spomen-ploču majoru Kosti Todoroviću u srebreničkom Gradskom parku. O životu i herojskom vojničkom putu majora Todorovića, čije ime nosi ovo udruženje, govorila je predsjednik udruženja Milka Pilčević.  Major Todorović, kao komandant Zlatiborskog dobrovoljačkog odreda, poginuo je u borbama sa Austrougraskom u septembru 1915. godine na Karačića brdu iznad Srebrenice, a njegovo i tijela mnogih njegovih saboraca neprijatelji su spalili na lomači u centru ove varošice. Potomci učesnika oslobodilačkih ratova iz Užica, predvođeni predsjednikom te opštine Radišom Marjanovićem, posjetili su i spomen-sobu poginulim borcima Vojske Republike Srpske

Nebojša Savićević, autor serije RTS „U spomen Velikom ratu“, o našem zaboravu, heroizmu, žrtvama: Na 20.000 metara filmske trake ovekovečen najveći broj mučilišta, poprišta bitaka i velike golgote     SERIJA jednosatnih dokumentarnih TV filmova „U spomen Velikom ratu“ Nebojše Savićevića, koja se upravo emituje na RTS, beleži rekordnu gledanost. Sagu o Srbiji u Prvom svetskom ratu RTS je počela da snima 1997, a završila 2004. godine, kada je prvi put i prikazana. Nebojša Savićević navodi da je serijal nastao prema ideji njegovog oca dr Miroslava Savićevića, tadašnjeg urednika Školske redakcije. Zasnovan je na magistarskoj tezi Olge Majstorović, a u rad se uključio i dr Nebojša Popović iz Instituta za

Selo Berzilovci kod Lazarevca. Prema seoskom groblju, smeštenom na blagoj uzvisini, žurno i žustro korača seljak Slobodan Malinković. Njegova šajkača promiče između spomenika i zaustavi se kod jednog ovećeg. Seljak skide kapu, prekrsti se tri puta i poljubi sliku na spomeniku od crnog mermera.   – Bio je veliki srpski junak, dobar čovek i pažljiv komšija. Nikad se ni oko čega nismo zavadili. Mnogo dobrog mi je u životu učinio. Zato, kad prođem pored groblja, pomenem ga za pokoj duše – govori stavljajući na glavu pohabanu šajkaču. Na prednjoj strani spomenika fotografija Čedomira Popovića (1896-1991). Ispod natpis – solunac. Poleđinu spomenika krasi mala crna mermerna pločica sa fotografijom iscrpljenog srpskog

SARAJEVO, 28. APRILA /SRNA/ – Na današnji dan prije 96 godina umro je Gavrilo Princip, čiji je atentat na austrougarskog prestolonasljednika Franca Ferdinanda u Sarajevu Beču poslužio kao izgovor za vojnu invaziju na Srbiju. Princip je rođen je u julu 1894. godine u okolini Grahova. Njegovo zdravlje od najranijeg djetinjstva bilo je narušeno i bolovao je od tuberkuloze. U Sarajevu je pohađao Trgovačku školu, a potom i gimnaziju iz koje je izbačen pošto je otkriveno da je član jedne antiaustrijske organizacije. Zbog atentata na Franca Ferdinanda pred sud je 12. oktobra 1914. godine izvedeno 25 mladih ljudi. Od šest atentatora pet je bilo mlađih od 21 godine, što ih je,