BIOGRAFIJA PRIREĐIVAČA Jovan D. Babić Dr Jovan BABIĆ, lekar-radiolog, profesor univerziteta; političar, pesnik (Šid, 1. II 1940). Otac mu je bio pravnik, a majka učiteljica. U rodnom gradu završio je osnovnu školu i gimnaziju (1958), a studije medicine u Beogradu (1965). U Domu zdravlja u Šidu radio je kao lekar opšte i sportske medicine. Specijalista za onkologiju. Od 1972. specijalizovao je radiologiju u Kliničkoj bolnici u Novom Sadu i posle položenog ispita zaposlio se u Institutu za radiologiju (1975). Po završetku subspecijalizacije iz onkologije 1983, prešao je u Institut za onkologiju u Kamenici, gde se opredelio za rad na radioterapiji i brahiterapiji tumora. Stekao je zvanje primarijusa i postao upravnik

 Ćirilica U pomami nacionalističkih strasti i vjerske zatucanosti, u ludilu mržnje prema svemu što je srpsko, u bezumnom bijesu koji su ustaše ispoljavale nad nedužnim srpskim narodom, bilo je sigurno teško čak i najtrezvenijim i najrazumnijim Hrvatima oduprijeti se i suprotstaviti, stati u odbranu dojučerašnjih komšija i prijatelja. Ako bi se sudilo po onoj Njegoševoj „strah životu kalja obraz često”, onda bi se zaista i moglo donekle shvatiti i uvažiti opravdanje da se časni Hrvati iz straha nijesu u većem broju suprotstavili zločinima svojih sunarodnika i otvorenije stali u odbranu Srba. Takvo opredjeljenje, međutim, pada u vodu pred činjenicom da je to izostalo čak i onda kada su čudovišnoj Pavelićevoj

Posle preseljenja zatočenika Hrvata Rimokatolika i Muslimana iz logora Jasenovac III u Gradišku i preseljenja zatočenika Srba i Jevreja iz Gradiške u Jasenovac, očekivali su grupisani Srbi i Jevreji u Jasenovcu nova stradanja i teži režim. Sa druge strane iz slobode su stizale sjajne vesti: o kapitulaciji Italije, o napredovanju saveznika na svim frontovima i o sve većim uspesima oslobodilačkog pokreta u našoj zemlji. Slom Hitlerove Nemačke i njenih saveznika bio je pitanje dana, pa su se zatočenici bojali da će ustaše kod zatiranja tragova svojih zločina sve stare zatočenike poubijati. Zato su zatočenici počeli da pripremaju pobunu, da se tako dočepaju slobode. Zatočenik dr Mile Bošković, docent medicinskog fakulteta

Za najstrašniji i najveći zločin okupatora na Balkanu za sistematsko svirepo uništavanje oko milion mučenika po jasenovačkim logorima, za perfidno mučenje i ubijanje naroda, za nečuvena mučenja i ubijanja stotine hiljada dece, za reke prosutih suza ojađenih majki i bespomoćnih roditelja, za strahovita klanja i ubijanja maljevima, za nečuveno mučenje od 1337 dana i noći, za zločin, koga istorija do sada nije zabeležila kriv je i odgovara čitav jedan kriminalni sistem sadržan u pojmu nacizam. Na kriminalni nacistički program naslonio se u našoj, još gori, hrvatski narodno – oslobodilački ustaški pokret. Jasenovački zločin je posledica ova dva udružena sistema. Baš zato, u primerima mučenja, u  beskrajno dugim i teškim stradanjima,

Komisijski uviđaj i preslušavanje svedoka na licu mesta u Jasenovcu krajem oktobra 1946. godine Pokrajinska Komisija za utvrđivanje zločina okupatora i njihovih pomagača za Vojvodnu odredila je bila za dane 25. oktobra 1946. i sledećih dana ročište na licu mesta u Jasenovcu radi uviđaja i preslušavanja svedoka. Na ročište su pozvani svi preživeli zatočenici sa teritorije Srema, koji su  trebali da na licu mesta razjasne dotadašnje svoje iskaze i da u međusobnom dopunjavanju pruže Komisiji najpribližniju sliku postradanja Srba, Jevreja i Cigana koju su u logoru Jasenovcu, doživeli. Treba imati na umu da su zatočenici u logoru živeli pod raznim okolnostima, na raznim mestima i raznim područjima. Njihovo kretanje, i

Usamom mestu Jasenovcu, u Dimitrijevoj ulici ustaše su zauzele veliki dvospratni opštinski magacin, koji je držao u zakup tamošnji trgovac, Lujo Valter, pa su na zemljištu oko magacina i susednih srpskih kuća i vrtova formirali fabriku koža. Ideju za gradnju kožare dali su Jevreji zatočenici, koji su nastojali na sve moguće načine da se plasiraju kao neophodno potrebni stručnjaci i da tako sačuvaju svoje gole živote. Ta je fabrika izrađivala u početku samo gornje delove koža za obuću. Izrađivana su tzv. lica i to u svim kvalitetima i dezenima. Proizvođena je masna kravina i druga lica za teške vojničke cipele, a proizvođena su i najfinija lica za muške i ženske

Likvidacija logora broj III počela je savezničkim bombardovanjem. Prvo bombardovanje izvršeno je u proleće 1944. godine i za divno čudo prve bombe pogodile su u logoru ona mesta, na kojima su bile ustaše. Stradao je priličan broj ustaša, a od zatočenika bilo je samo nekoliko ranjenih. Jedna bomba pala je na zid ograde, druga je pala na mesto bivšeg logora III-C, a treća je pala između mlekare i novih objekata. Jedna bomba pala je isto tako na porušeni zid i nije eksplodirala. Već od toga vremena opaža se kod ustaša sve veća i veća nervoza, pa od toga vremena počinje i sistematsko uništavanje logorske imovine, logorskih zgrada i industrijskih postrojenja

Bolnice u logoru nije bilo sve dok nije bilo javljeno da će logor pregledati Međunarodna komisija Crvenog Krsta. To je bilo 6. februara 1942. godine. Pre toga dana užurbano se podigla jedna specijalna baraka, koja je navrat-nanos snabdevena bolničkim krevetima, belo ofarbana, tako da je iznutra dobila zaista izgled bolnice. Do ove barake, koja je bila određena za bolnicu, bila je podignuta još jedna baraka, kao buduća ambulanta i ona je isto tako iznutra dobila uređaj jedne obične ambulante sa najnužnijim nameštajem i priborom. Dotle su zatočenici ležali bolesni «smešteni po nastanbama. Tamo gde bi koga od njih slabost i bolest skrhala, tu bi i pao. Svedok Vukašin Žegarac, činovnik

Ustaše nisu stigle da u predviđenom logoru broj III sagrade barake za zatočenike, jer je logor broj III podignut brže nego što su se ustaše i nadale. Izlivanje Save i savskih pritoka u jesen 1941. godine i neprestane kiše izazivale su jesenje poplave. A poplave su se obično i redovno događale s proleća. Tako su 1941. godine velike poplave još s jeseni ubrzale stvaranje logora broj III. Zato su ustaše onako u masama poubijale u logoru II i u logoru I sve zatočenike i zato su isto tako i sve one, koji su u velikim transportima stizali u početku u logor broj III, isto tako ubijali. Ipak je trebalo radne

Svi do sada opisani masovni zločini kao i svi oni pojedinačni i masovni zločini koji ovde nisu opisani a zbili su se u vremenu od početka okupacije i postanka NDH, pa do likvidacije logora broj I Jasenovac u Krapju i logora Jasenovac broj II, bili su najobičnija razbojništva po unapred pripremljenom sistemu. Međutim, od kraja novembra 1941. ustaški razbojnici ulaze u razbojništva još podlije i još perfidnije. Dana 25. novembra 1941. godine izašla je pod brojem S HHIH-2101-3-1941. «Zakonska odredba» potpisana po poglavniku NDH Anti Paveliću i supotpisana od Ministra pravosuđa dr Mirka Puka, kojom se daljnja razbojništva i uništavanje nekih naroda obavlja pod okriljem zakona. Pravi smisao postojanja logora

Selo Jasenovac Na tromeđi gde su se nekad u srednjem veku dodirivala tri carstva: Tursko iz Bosne, Austrijsko iz Slavonije i francusko iz Banije, nalazi se selo Jasenovac. Jasenovac leži na levoj (severnoj) obali reke Save na onom mestu, gde na desnoj (odnosno južnoj) obali u Savu utiče reka Una. Una deli Bosnu od Banije. Na desnoj obali Save oko Jasenovca i u blizini Jasenovca teku i u Savu se ulivaju pritoke, rečice Strug i Lonja. Zato je teren oko Jasenovca deltast, ispresecan i na jednoj i na drugoj obali pritokama Save, a osim toga i nizak, podvodan i močvaran. I verovatno, baš zbog toga, zbog ovih prirodnih vodenih prepreka,

Ćirilica [Nbsp]                 I u livanjskoj kotlini mnoga ustaška zlodjela će vjerovatno zauvijek ostati nepoznata i neotkrivena. Neka stoga što nije ostalo svjedoka, onih koji bi kazali kako je bilo, druga stoga što žrtve o njima ni danas ne smiju ili ne žele govoriti. [Nbsp]                 To je posebno slučaj sa mnogobrojnim silovanjima i sličnim beščaćima koja su ustaše činile po srpskim selima nad ono malo naroda što je nekim čudom preteklo i umaklo ispod ustaškog noža. [Nbsp]                 Sem onoga što je zapisao o grozomornim orgijama koljača nad

Latinica Dok drži “molitvene osmine” sa Grigorijem Durićem i Danilom Pavlovićem,  “crkva u Hrvata”, istovremeno, daje do znanja da ostaje verna svojoj ustaškoj prošlosti. Najbolji dokaz takvog opredeljenja je Katolički kalendar župe Gospić posvećene “Navještenju Blažene Djevice Marije”, u kome su kao mučenici navedeni i mnoge ustaše – “svećenici” te “crkve”.            U ovom kalendaru 2. svibanj /=maj/ je posvećen “mučeniku” don Iliji Tomasu, župniku iz sela Klepci kod Čapljine. U ovom srpskom selu, rodnom mestu Svetog mučenika Vukašina Jasenovačkog, Ilija Tomas je pred Drugi svetski rat, kao kukavičje jaje, podigao latinski hram i župni dvor, za koje su priloge dali i naivni klepački Srbi. Iste je Tomas 1941. poslao

      Ćirilica Nikada se sa sigurnošću neće saznati koliko je žrtava palo u Prologu, bez sumnje najkrvavijem stratištu u livanjskom kraju na kojemu su ustaše tog krvavog ljeta 1941. godine, kako se to po uobičajenom šablonu govori, umorile na razne načine oko pet stotina ljudi, isključivo zrelih muškaraca — uglavnom glava porodica. I nisu samo iz Livna i sela sa ruba Livanjskog polja već i iz drugih krajeva. Postoje, recimo, pouzdani podaci da su dovođeni i ubijani i Srbi iz nekih dalmatinskih sela kao i iz drugih, Livnu susjednih opština. Onako kako su Livanjcima govorili da ih vode u Srbiju pa ih potajno odvodili i klali u šumi Koprivnici između Kupresa

Ćirilica Kompletan ustaški plan i strategija uništenja srpskog življa, ne samo u Livnu i okolini, počivala je na faktoru tajnosti i potpunog iznenađenja. Mučki su pripremali pokolje i na sve načine nastojali da glas o zločinima ne ide pred njima, da se već u susjednom selu ne čuje za pokolj prije nego što selo bude blokirano. One koji su se tih dana kojim slučajem zatekli van sela nije imao ko na vrijeme upozoriti na opasnost pa su obično upadali u klopke i umjesto kuća i ukućana zaticali pustoš i krvnike. Umjesto toplih kućnih njedara čekala ih je sigurna smrt. Tako je u vrijeme pokolja u Čelebiću, na Ognjenu Mariju i

Logor Jasenovac broj II osnovan je 21. avgusta 1941. kada je prispela prva grupa zatočenika evakuisanih iz Gospića. Zatočenici su oterani u šumu koja leži severno od Jasenovca na udaljenosti od 6 km, na desnoj strani ceste Novska – Jasenovac. To mesto koje je određeno za logor nalazi se nedaleko železničkog mosta preko pruge, na močvarnom terenu, tzv. Lonjskom Polju. Ovaj logor u početku, kada su zatočenici došli nije uopšte postojao i zatočeicima je naređeno da brže bolje pletu bodljikave žice visine 3 metra i gusto isprepletane, a žicom je bio ograđen prostor od 3 km². U celom tom prostoru bilo je tri primitivne barake, dužine svaka od po 20

Prvi zatočenici koji su iz Gospića stigli, prispeli su u Jasenovac 21. avgusta 1941. godine. Bilo ih je oko 1.200 i upućeni su jedni u selo Krapje na 12 km od Jasenovca, a drugi severno od Jasenovca prema Novskoj u šumu. Posle nekoliko dana došao je iz Gospića i drugi transport zatočenika od 800 Srba i Jevreja, koji su prvobitno bili smešteni posle Gospića u logor Jatrebarsko. I svi zatočenici upućeni su jednim delom u selo Krapje, a drugim delom u šumu severno od Jasenovca. Tako je nastao logor u Krapju i logor u šumi. Tako su nastali logor Jasenovac br. I i logor Jasenovac br. II. Logor kraj sela