Crno-žuti komandanti su govorili: Ovo neće biti ratni pohod, već izlet. Promenada. Soldatski špacirung do Niša, da se rastera ta hajdučija i u prolazu kazne nepoćudni Srbi. Opasne su komite, od oružja opasuju bombe i duge, oštre noževe. ĆUTE vojnici, katolici, protestanti, pravoslavci, mojsijevci, unijati, muhamedanci, verujući i neverujući. Neki taj papin blagoslov i ne razumeju, jer jezik ne znaju. Istina, i sveštenik vojni jezik samo natuca. A njegova pastva, regruti, u svakodnevnim vežbama i drilu naučili su i razumevali komande na nemačkom jeziku, ali malo šta iznad toga. Zgledaju se podanici Austrougarske, Mađari, Česi, Slovaci, Hrvati, Tirolci, Bosanci i Hercegovci, Jevreji rasuti po Srednjoj Evropi, Srbi sa širokoga područja

Dušan Pavlović (83), sin dr Dimitrija Pavlovića, osnivača Društva za negovanje tradicija oslobodilačkih ratova Srbije do 1918. godine, ustupio je „Politici” neku vrstu višedecenijskog dnevnika u kome podseća na mesta pogibije srpskih ratnika Francuska, Tije Pre 45 godina dr Dimitrije Pavlović (1894) i stari srpski ratnici balkanskih ratova i Prvog svetskog rata osnovali su Društvo za negovanje tradicija oslobodilačkih ratova Srbije do 1918. godine. Nastojali su da se sačuvaju od zaborava svetli događaji iz istorije srpskog naroda i da se mlade generacije upoznaju sa vekovnom borbom svojih predaka za slobodu, sa njihovim stradanjem, junaštvom i beskrajnom odanošću otadžbini, kaže za „Politiku” Dušan Pavlović (83), sin osnivača ovog društva. Gospodin Pavlović

Organi javne bezbednosti i francuska masonerija pobrinuli su se da javnost ne sazna kako je atentat stvarno bio izveden „Mračni srednji vek“ se gotovo isključivo doživljava u ideološko-vrednosnom smislu. Za istoričare tamno ili mračno doba je ono za koje nema dovoljno pisanih istorijskih izvora – da bi bilo „osvetljeno“. I najnoviji periodi mogu pripadati „mračnom dobu“. U Novom Sadu je dugo vremena na jednoj fasadi u obodnom delu centra stajala spomen-ploča koja je govorila da su se tu sakupljali „ti i ti“ kako bi se borili protiv „monarho-fašističke diktature kralja Aleksandra“. Tako je jedna od prvih žrtava balkanskih zločinaca – hrvatskih ustaša i bugarskih vmrovaca, kasnijih saradnika nacista i fašista,

Ratna bolnica u Valjevu postala je simbol požrtvovanosti i humanosti tokom Prvog svetskog rata. Valjevo je po svom položaju i blizni fronta, u Velikom ratu bio glavni centar za prijem ranjenika, izbeglica, zarobljenika i obolelih. Zbog loših higijenskih uslova pojavio se i pegavi tifus. Od decembra 1914. do maja 1915. godine epidemija pegavog tifusa toliko je uzela maha da je ceo grad postao bolnica. Oko devet i po hiljada žrtva podleglo je posledicama strašne epidemije pegavca. Pored srpskih lekara u učestvovale su medicinske misije iz više evropskih zemalja i Amerike. Na strahote Valjevske bolnice podsetiće izložba Narodnog muzeja u Valjevu koja će biti otvorena 2. aprila u 12 časova. “Izložba

Redakcija „Stanja stvari“ u izborima za „ličnost 2014. godine“ opredelila se za Gavrila Principa. Polemike vođene o njemu u svetskoj i domaćoj istoriografiji, ali i politici, učinile su da, i čitav vek nakon Sarajevskog atentata, njegove seni uznemiravaju domaću i (belo)svetsku gospodu. Istoričar, dr Miloš Ković, u uvodu kapitalne knjige godine „Gavrilo Princip: dokumenti i sećanja“ (Prometej, Novi Sad – RTS, Beograd), čije je delove ustupio „Stanju stvari“, odgovara na pitanje ko je bio Gavrilo Princip u evropskom i nacionalnom kontekstu. A. Ž. Miloš Ković: Gavrilo Princip Gavrilo Princip (1894-1918) je, uz Dragutina Dimitrijevića–Apisa, u svetskim razmerama, sigurno najpoznatija ličnost srpske istorije. Ako se i jedan Srbin pomene u opštim

U Kulturnom centru Istočno Novo Sarajevo sinoć je izvedena monodrama koja govori o životu Milunke Savić, najodlikovanije žene u istoriji ratovanja na ovim prostorima, koja je provela sedam godina učestvujući u ratovima na području Balkana. Glumica Jugoslovenskog dramskog pozorišta iz Beograda Vesna Stanković, koja tumači lik Milunke u monodrami “Milunka… ispovijest o životu od prve puške do prve metle…”, ističe da je ova hrabra žena zapravo jedan epski lik koji se nije rodio ni prije ni poslije nje, a koji tek sada nakon mnogo vremena dobija svoju satisfakciju. Stankovićeva ističe da je Milunka Savić iz najplementijih pobuda otišla u Prvi balkanski rat, da zaštiti brata, ali i sa strašnim porivom

U Galeriji nauke i tehnike Srpske akademije nauke i umetnosti sinoć je otvorena izložba “Žene u Prvom svetskom ratu”, koja govori o doprinosu žena tokom Velikog rata u Srbiji, o čijim hrabrim i požrtvovanim djelima gotovo da nema tragova u srpskom društvu. “Organizovali smo ovu izložbu da bi na najlepšijim, najposvećenijim najpožrtvovanijim primerima pokazali koliko je dubok naš zaborav i koliko naša zahvalnost mora biti veća, pre svega kroz znanje o ovim sudbinama koje su vredne ne jedne izložbe, nego filmskog serijala”, rekla je autor izložbe Aleksandra Ninković Tašić. Akademik Dragoljub Živojinović ukazao je na to da žene, kako strankinje koje su dolazile kao medicinski radnici, tako i Srpkinje zaslužuju

Predstavnici Udruženja ratnih dobrovoljaca 1912-1918 danas su u Aleji velikana na beogradskom Novom groblju održali pomen i položili vijence na grob srpske heroine iz Balkanskih ratova i Prvog svjetskog rata Milunke Savić, povodom obilježavanja 41 godine od njene smrti. Potpredsjednik Udruženja ratnih dobrovoljaca 1912-1918 Mihajlo Jovanović rekao je Srni da je za to Udruženje veoma važno održavanje sjećanja na srpsku heroinu jer je i ona kao dobrovoljac Milun učestvovala u ratovima i dobila brojna odlikovanja, između ostalog dvije Karađorđeve zvijezde i francuski orden Legije časti. “Ona je personifikacija učešća svih naših žena u ratovima kao ratnika, dobrovoljaca, medicinskih radnika. To je žena pred kojom su stajali u stavu mirno pukovi

Predsednik Komisije za odlikovanja Oliver Antić uručio je orden srpske zastave drugog stepena Đorđu  ihailoviću, čuvaru srpskog vojničkog groblja “Zejtinlik” u Solunu Predsednik Komisije za odlikovanja Oliver Antić uručio je danas u Solunu, u ime predsednika Srbije Tomislava Nikolića, orden srpske zastave drugog stepena Đorđu Mihailoviću, čuvaru srpskog vojničkog groblja “Zejtinlik” u tom gradu. Reč je o odlikovanju za naročite zasluge u očuvanju kulturnog i istorijskog nasleđa Srbije, kao i za razvijanje i učvršćivanje saradnje i prijateljskih odnosa Srbije i Grčke, javlja Alo.rs. Antić je, prilikom uručivanja odlikovanja, rekao da je predsednik Srbije na 100. godišnjicu izbijanja Prvog svetskog rata odlikovao “visokim srpskim ordenom čoveka, koji i sam predstavlja simbol srpskog vojničkog večnog počivališta,

Đorđe Mihajlović, čuvar Zejtinlika i sećanja na slavu stradanja srpske vojske u Velikom ratu. Pola veka bdije nad hiljadama humki srpskih ratnika. Dočekuje, ispraća i upozorava: Ne zaboravite junake Meni je sudbina namenila ovu dužnost. Časnu dužnost. Isto, kao što su je, sudbinski, preuzeli moji: deda Sava i otac Đuro. Ima li časnije dužnosti od ove da čuvaš grobove junaka koji su nas sve nadvisili ljubavlju prema otadžbini i slobodi. Ovako govori starina Đorđe Mihajlović, čuvar Zejtinlika, srpskog vojničkog groblja u Solunu. Časna starina troši osamdeset sedmu godinu života, a više od pola veka bdije nad usnulim, srpskim pukovima. Nad osam hiljada humki – imenovanih i bezimenih srpskih ratnika. Dani

U šumu kod mesta Jindrihovice, na granici Češke i Nemačke, doveo nas je naš zemljak, Dejan Ranđelović, koji od devedesete godine prošlog veka živi u obližnjim Karlovim Varima, mondenskoj banji za bogate Evropljane. Zakoračio u šumu koja bi trebalo da bude sveta – Jel osećate miris smole ? – pita Dejan – Ima je na svakom stablu, a, kažu, da smola ističe samo na svetim mestima. Ta šuma, nadomak Jindrihovica, za Srbe bi trebalo da bude sveta. Trebalo bi, ali kao što mnogo toga Srbima nije sveto, tako ni ona nije. U njoj počiva, u jedva vidljivim humkama, oko 1600 srpskih vojnika i oficira, zarobljenih 1914. i 1915. godine, tokom

Prošlo je stotinu godina otkada su „ratni slikari“ napravili nezaboravne kadrove iz Prvog svetskog rata PROŠLO je stotinu godina od kada je počeo Veliki rat. U to vreme mučeno čovečanstvo nije slutilo da bi sukob tako gigantskih i morbidnih razmera mogao da bude ponovljen, pa je tek posle Drugog, Veliki rat prekršten u Prvi svetski. Srpska država je tada procentualno podnela najteže žrtve od svih naroda u Evropi, sahranivši oko 1,2 miliona stanovnika. Velike sile koje kreiraju današnjicu uglavnom su, dragovoljno, namerno ili iz čistog nemara zaboravili naš doprinos tadašnjoj borbi protiv ugnjetavanja. Da mi sami to ne bismo uradili, potrudili su se stručnjaci koji pažljivo čuvaju dokumenta tog stravičnog

Vest o tragičnoj smrti kralja Aleksandra izazvala je u Dubrovniku zaprepašćenje. Na ulicama narod  se  okupljao u grupama  interesujući se za  vesti. U listu ,,Dubrava” istakli su da se u prvi čas verovalo da  kralj nije mrtav, ali su ubrzo sve nade propale. List „Dubrava” opisao je reagovanje sveta u Dubrovniku na  vest o smrti kralja : „Na licima građana čitala se je bol i strava, a užurbanost službenih faktora pojačavala je mučan utisak prve noći poslije kobnog događaja. Sve radnje su spontano zatvorene, a kad su i posljedni otišli svojim kućama  da tamo nastave prepričavanja, grad je imao izgled jednog mrtvog napuštenog mjesta. U jutro prije svanuća dana započelo

Kad car grdi ambasadora: istorijski važan dokument iz političkog Arhiva nemačkog Ministarstva spoljnih poslova nastao neposredno posle Sarajevskog atentata kao uvertira za izbijanje Prvog svetskog rata. Godina (pre)puna istorije: 2014. Na listi važnih datuma nemačkog Ministarstva spoljnih poslova, kao aktuelni „izazovi“ za nacionalnu diplomatiju, našli su se: sto godina od izbijanja Velikog rata (Prvog svetskog) sedamdeset pet godina od početka Drugog svetskog rata, četvrt veka od pada Berlinskog zida i „mirne revolucije“ u Istočnoj i Srednjoj Evropi, decenija od velikog „skoka“ Evropske unije na istok. U ovom nizu nema 1999: petnaest godina od prvog nemačkog „vatrenog (ratnog) krštenja“ posle 1945. godine i (veoma) angažovanog učešća u NATO agresiji na Saveznu

Uoči stote godišnjice izbijanja Prvog svetskog rata, u zapadnoj javnosti je višestruko pojačano odranije prisutno krivotvorenje istorije, prema kojem na Srbe pada najveća ili čak isključiva krivica za krvoproliće, pa i za Hitlerov nacizam  Na temu jesu li i koje zapadne zemlje bile saveznice Srbije u Prvom svetskom ratu, temeljno i na osnovu bogate dokumentarne građe pisao je jedan od naših najboljih istoričara Dragoljub Živojinović, u knjizi „Nevoljni ratnici: velike sile i Solunski front, 1914-1918“. On je čak dokazao da je Velika Britanija u tom ratu bila neprijatelj Srbije, samo ne otvoreno kao Nemačka, Austro-Ugarska i Bugarska. O mešanju politike u pisanje istorije, a na temu ratova devedesetih, istorije BiH i

U Umjetničkoj galeriji u Doboju održano je književno veče na kojem su se predstavili učesnici konkursa Književnog kluba “Jovan Dučić” iz ovog grada o temi “Srpske golgote 20. vijeka”. Na konkursu je učestvovalo 15 pjesnika iz Republike Srpske i Srbije, a tročlani žiri dodijelio je prvo mjesto Željki Avrić iz Sremske Mitrovice, drugo Berislavu Blagojeviću iz Banjaluke i treće Miši Đurđeviću iz Dervente.  “Svi pjesnički radovi predstavlju sublimaciju rodoljubovog poetskog kvaliteta i istorijskih događanja, koje se može mjeriti sa najboljim pjesničkim ostvarenjima, jer ta poetska riječ svjedoči o vremenu kojeg pjesnik doživljava zajedno sa svojim narodom”, izjavio je Srni predsjednik žirija Vasilije Šajinović. Obilježavanje godišnjice stradanja Srba u austrougarskom logoru

Ima još nekih pola sata do kraja ovog prvog dana novembra meseca. Preletela sam netom u potrazi za člancima, fotografijama, osvrtima i uopšte, prigodnim tekstovima…1. novembra 1918. godine Prva srpska armija, na čelu sa Petrom Bojovićem, je oslobodila Beograd. Većina današnjih školaraca pojma nema šta se desilo 1. novembra tamo neke 1918. Ne znaju ni njihovi roditelji…sveprisutna televizija je elegantno preskočila da napravi neki serijal obrazovnih emisija, jer smo mi davno konstatovali i pomirili se da Naše Pravo Da Znamo Sve služi…pa…nemam pojma čemu služi… Protekli vikend obeležena je stota godišnjica Kumanovske bitke, koja je bila početak Prvog balkanskog rata – rata u kome će sužnji posle nekoliko vekova da oteraju osmanlije sa

Prestonica će danas obeležiti 1. novembar – datum kada je 1918. Prva armija, pod komandom Petra Bojovića, odnela pobedu. Bojovića na smrt pretukli partizani 1945. prilikom nasilnog iseljenja iz njegove kuće. Vojvoda Petar Bojović (foto arhiva Politike) Jedna od važnijih, ali i često zapostavljenih godišnjica u istoriji prestonice – Dan oslobođenja Beograda u Prvom svetskom ratu biće obeležena danas, u znak sećanje na tadašnju Prvu armiju srpske vojske i njenog komandanta Petra Bojovića. Ove trupe uspele su da 1918. za svega mesec i po dana od proboja Solunskog fronta, u noći između 14. i 15. septembra, oslobode celu tadašnju Srbiju i 1. novembra osvanu na ulicama glavnog grada i tako

Lider Srba u Makedoniji piše za „Novi Standard“ o obnovi spomenika na Zebrnjaku i pripremamama da se na tom mestu obeleži stogodišnjica Kumanovske bitke.  Oktobar, Kumanovo, 2012. Godina. Sedmi je mesec kako radimo svakog dana, od ranog jutra do kasno u noć. Plašimo se da nećemo stići, svesni da nije moguće brže. Dok čekamo da se malter osuši, kao mravi se raspoređujemo i čistimo svaki kamen, svaku stopu, kako bi i najmanji pedalj ovog krvlju natopljenog brda bio dostojan. Svakog dana sve nas je više, ljudi sami dolaze, iz Valandova, Skoplja, Bitolja, čak iz Đevđelije… Najviše ih je iz Kumanova. Skinu kapu, prekrste se i ćutke nam se pridruže. Počeli su da

Tridesetoro tuđe djece iškolovala je o svom trošku žena pred kojom su mirno stajali francuski generali, ruski oficiri i pred kojom su postrojavani čitavi pukovi… To je žena sa najviše odlikovanja u istoriji ratovanja, Milunka Savić srpska heroina, koja se tačno prije 100 godina, kada su trube označile mobilizaciju i kada je počeo Prvi Balkanski rat, prijavila kao dobrovoljac u srpsku vojsku. Da bi spasla brata jedinca od mobilizacije Milunka se prijavila vojnoj komandi pod imenom Milun Savić. Milunka je učestvovala u opsadi Skadra, u bici na Bregalnici gdje je prvi put ranjena i gdje je pokazala neviđenu hrabrost i tu prvi put odlikovana Karađorđevom zvijezdom. Nakon toga rađale su

U oktobru 2012. navršava se sto godina od početka Balkanskih ratova. Značaj ovog jubileja za Srbiju nije samo što se njime slavi 100 godina od oslobađanja stare Srbije (današnje Makedonije), Raške i Kosova i Metohije, već i u tome što se ulazi u ciklus obeležavanja jednog od najbitnijih i najslavnijih perioda u srpskoj istoriji: 1912-1918. Odmah nakon obeležavanja Prvog (1912) i Drugog balkanskog rata (1913), sledi stogodišnjica Prvog svetskog rata (1914), kao i obeležavanje stogodišnjica mnogih bitnih događaja tokom tog rata. Da li je Srbija spremna za obeležavanje događaja koji su od prvorazrednog nacionalnog značaja? Postoji li opasnost da se obeležavanje ovih jubileja iskoristi za reviziju istorije, kako se već

Delegacija Republike Srpske položiće danas vijence na spomen-obilježje u mjestu Polikastro u Grčkoj, odakle je vojska krenula u proboj Solunskog fronta 1918. godine, te na bistu nekadašnjem predsjedniku srpske vlade Nikoli Pašiću.Na Savezničkom memorijalu u Polikastru nalaze se spomen-obilježja silama pobjednicama u Prvom svjetskom ratu i predsjednicima vlada tih zemalja. Savjetnik ministra rada i boračko-invalidske zaštite Republike Srpske Milan Torbica i pomoćnik ministra Duško Milunović položili su juče vijence na spomen-obilježja solunskim borcima na groblju Zejtinlik u Solunu, povodom obilježavanja 94. godišnjice proboja Solunskog fronta. U ime Vlade Republike Srpske vijenci su položeni na spomen-obilježje srpskim borcima i svim ostalim učesnicima Solunskog fronta. “Ta bitka je poznata po junaštvu srpskog

Na dan, 15. septembra 1918. godine, počeo je proboj Solunskog fronta. Solunski front u Prvom svjetskom ratu je nastao kao pokušaj Saveznika da pomognu Srbiji u jesen 1915. protiv združenog napada Njemačke, Austrougarske i Bugarske. Ekspedicija je došla prekasno i u nedovoljnom broju da spriječi pad Srbije, a ekspedicija je bila otežana unutrašnjom političkom krizom u Grčkoj (Nacionalna šizma). Na kraju je stvoren stabilan front, koji se prostirao od albanske obale Jadranskog mora do rijeke Strume, u kom su se međunarodne savezničke snage borile sa Centralnim silama. Solunski front je ostao prilično stabilan, uprkos lokalnim akcijama, sve do velike savezničke ofanzive u septembru 1918, koja je rezultovala kapitulacijom Bugarske i

Njegovo preosveštenstvo vladika zvorničko-tuzlanski Vasilije služio je danas u crkvi Svetih apostola Petra i Pavla u Doboju molitveni pomen za 45 791 nastradalog Srbina, ubijenog u austrougarskom logoru u Doboju tokom Prvog svjetskog rata. “U ovom logoru stradalo je nekoliko generacija brojnih srpskih porodica i time je jedna zapadnoevropska država, u dotadašnjoj istoriji civilizovane Evrope, počinila prvi genocid nad Srbima u 20. vijeku”, rekao je član Odbora za njegovanje tradicije oslobodilačkih ratova Republike Srpske Milan Torbica. On je podsjetio da su dobojski logor osnovale austrougarske vlasti 27. decembra 1915. godine s namjerom da se srpsko stanovništvo sa prostora pogranične zone sa Srbijom i Crnom Gorom, gornjeg Podrinja i istočne Hercegovine,

U organizaciji Odbora za njegovanje tradicije oslobodilačkih ratova Vlade Republike Srpske, u Doboju će sutra biti obilježena 96-godišnjica internacije Srba u dobojski logor 1915. godine. Predsjednik Pododbora za obilježavanje značajnih istorijskih događaja Velimir Dunjić rekao je na konferenciji za novinare u Banjaluci da program obilježavanja ovog događaja počinje u 11.00 časova služenjem parastosa u crkvi Svetih apostola Petra i Pavla u Doboju. Dunjić je naveo da će u 11.30 časova biti položeno cvijeće na spomen-kosturnicu i spomenik žrtvama dobojskog logora, u 11.45 časova obraćanje zvaničnika, a potom će u dobojskom Centru za kulturu biti održana duhovna akademija. Savjetnik ministra rada i boračko-invalidske zaštite Republike Srpske Milan Torbica rekao je da