Srpski dobrovoljački korpus je bila srpska vojna jedinica iz Prvog svetskog rata, koju su činili bivši pripadnici austrougarske vojske srpske, hrvatske i slovenačke nacionalnosti koji su ratovali na Istočnom frontu, a koji su prešli da se bore na stranu Srbije. Na ove gotovo zaboravljene vojnike danas u Rumuniji podsjeća spomenik podignut za vrijeme kraljevine Jugoslavije, u obliku Bijele piramide, na uzvišenju pravoslavnog groblja u Medžidiji. Otkrio ga je 7. septembra 1926. kralj Aleksandar I Karađorđević zajedno sa svojim tastom kraljem Ferdinandom I od Rumunije. Do spomenika vodi „Aleja srpskih junaka“, a napravnjen je u obliku piramide od bijelog venčačkog mermera koji je donesen iz Srbije. Junacima Prve srpske dobrovoljačke divizije

Vojskovođu iz Balkanskog i Prvog svetskog rata Božidara P. Terzića od zaborava spasava serija izložbi širom Srbije. Bio je ađutant kralja Petra Prvog, a i načelnik Štaba Prve armije… GALERIJAMA Srbije “stupa” đeneral Božidar P. Terzić, zaslužnik, iz nacionalnog sećanja nezasluženo skrajnut u zaborav. Serijom izložbi po gradovima Srbije odužuje mu se Muzej rudničko-takovskog kraja, Terzićevog zavičaja. Njeni autori su kustosi tog muzeja, istoričari Irena Mandić i Aleksandar Marušić. – Tražili smo svaki podatak iz istoriografski bogatog života vojskovođe Terzića u fondu Vojnog muzeja, Istorijskog muzeja Srbije, Narodnog muzeja u Čačku, Arhiva Srbije, Arhiva SANU, Vojnog arhiva, Centra za bibliotekarstvo i Vojne akademije – objašnjava Marušić. Sada celovit i detaljan,

Noć je. Stojim pred svojom kućom. Drhtim… Strepim: da li su živi? Na meni francuska uniforma, šlem, karabin, dve bombe. Sve više drhtim… Ipak kucam na vrata i čujem majčin glas: „Ko je?“. Vojnik, kažem, otvori… Vrata se otvoriše i ja na kućnom pragu ugledah majku, tri sestre i najmlađeg brata … … Sestra Zorka mi polete u zagrljaj. Viče: „Živojine, brate…“. Poljubih majku u ruku i obraz. Ona plače. Poljubih ostale… Znam: dvadeset treći je oktobar 1918. Iz ovog doma sam otišao pre više od četiri godine… A došao sam na dan, samo da ih vidim, jer rat traje… … A nešto ranije, uoči onog sudbonosnog juriša, ja, redov

Istoričar Željko Vujadinović večeras je na javnoj tribini “Dobojski logor – zatajeni genocid” istakao da se stradalništvo Srba u Austro-Ugarskoj monarhiji naziva i skrivenim genocidom, te da je austrougarski logor u Doboju jedan od najtežih i najvećih i da je primjer klasičnog koncentracionog logora na balkanskom prostoru. Vujadinović je da je srpski narod jedan od prvih koji se suočio sa strahotama koncentracionih logora, koji je proizvod 20. vijeka. Stradalništvo srpskog naroda je toliko veliko da je pitanje da li je suština naroda ostala ista nakon 1914. godine. “Kako po teškoćama kojima su zatočenici bili izloženi, tako i po samoj njegovoj namjeni i suštini postajanja, dobojski logor bio je dio sistema

Naši planinari na putu kroz Albaniju naišli na ostatke starih bunkera i kamenih mostova od pre jednog veka, ali nema drugih tragova koji svedoče o stradanju našeg naroda u zimu 1915/1916. Posle paklenog uspona od sela Tamare ka udolini Skadra, srpski planinari nastavljaju ekspediciju kroz Albaniju pojačanim tempom. Sa velikim iskustvom i dobrom opremom, naviknuti na ekstremne uslove, bez problema su prošli najteže gudure, za razliku od srpske vojske pre 100 godina. – Niko ne zna šta su muke teške, ko ne prođe Albaniju peške – ponavljali su decenijama preživeli Solunci. – Od 40.000 vojnika koji su išli pravcem kojim mi idemo, samo 8.000 je stiglo u Skadar, najviše zato

U Umjetničkoj galeriji dobojskog Centra za kulturu i obrazovanje večeras je otvorena izložba “Nemojte nas zaboraviti” autora Riste Marjanovića, na kojoj 59 fotografija prikazuje srpske dobrovoljce u Prvom svjetskom ratu. Kustos i istoričar Narodnog muzeja u Šapcu Branislav Stanković, koji je koautor izložbe, kaže da je riječ o fotografijama prvog ratnog fotoreportera Šapčanina Riste Marjanovića posvećenim srpskim dobrovoljcima u Velikom ratu. Stanković je rekao da su ovi radovi bili izloženi 1916. godine na zajedničkoj savezničkoj izložbi u Paviljonu “Marsan” u Parizu kao najbolja moguća propaganda na dešavanja u tadašnjoj ratnoj Srbiji, dodajući da izložba može da se gleda i kao “slikovnica Velikog rata”. On navodi da naziv izložbe “Nemojte nas

U Srpskoj akademiji nauka i umetnosti (SANU) predstavljeno je trotomno izdanje akademika Dragoljuba Živojinovića “Vatikan i Prvi svetski rat: 1914-1918”, u kojem je putem dokumenata iz brojnih svjetskih arhiva pokazano da je Vatikan rat protiv Srbije smatrao neophodnim i bio na strani Austrougarske. Na promociji, kojoj je prisustvovao i Njegova svetost patrijarh srpski Irinej, ukazano je da je Vatikan istupao u odbranu starog poretka, a da su metode koje je koristio pri ostvarivanju svojih namjera bile veoma raznovrsne i nisu se razlikovale od metoda kojima su se služile svjetovne vlasti. Dopisni član Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske Nikola Popović rekao je da su knjige okupljene u trotomno izdanje rezultat

Rođeni Kraljevčanin, novinar, poliglota, potomak solunskog ratnika, naslednik je Đorđa Mihailovića, koji je duže od pola veka čuvar srpskog vojničkog groblja Zejtinlik Od našeg specijalnog izveštača Solun – Prvi put nas na Zejtinliku, srpskom vojničkom groblju, nije dočekala starina hitrog hoda, koja zna svaki kamen, svaki grob i svaku priču vezanu za sene više od 7.000 srpskih vojnika palih na Solunskom frontu. Umesto čika Đorđa, koji je ušao u 88. godinu i poslednjih meseci ima velikih problema sa plućima, pa silazi na groblje samo u toku prepodneva, u susret nam ide Predrag Nedeljković (47), Kraljevčanin, poliglota, nekadašnji novinar… Čekamo da se završi zvanični deo posete, da Predrag ispriča ono što

U Beranama održan okrugli sto povodom stogodišnjice Mojkovačke bitke. Predsednik opštine Goran Kiković: Važno je prozboriti o ogromnim žrtvama BERANE – Ceo jedan vek od mojkovačke bitke, a u slavu njenih heroja, SO Berane i Eparhija budimljansko-nikšićka organizovali su okrugli sto u kući vojvode Gavra Vukovića, gde su ugledni istoričari, generali, publicisti, političari, književni kritičari dali doprinos obeležavanju slavne epopeje. Tema skupa je bila “Operacije Crnogorske sandžačke vojske krajem 1915. i početkom 1916. godine, njihov značaj i odjek”. Poslednjih dana 1915. oko pola miliona austrougarskih, nemačkih i bugarskih vojnika napalo je Srbiju, pa se njena vojska, uz teške gubitke, povlačila preko Kosova i Metohije, Crne Gore, Albanije sve do Krfa.

Na današnji dan 1918. godine proglašena je Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, prva zajednička država Južnih Slovena. Stvaranje nove države u palati Krsmanović na Terazijama u Beogradu proglasio je regent Aleksandar Karađorđević, koji je 1921. godine postao kralj. Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca zauzimala je teritoriju današnje Srbije, BiH, Makedonije i Crne Gore, te najveći dio današnje Hrvatske i Slovenije. Na čelu monarhije bila je dinastija Karađorđevića. Kraljevina Srbija je još početkom Prvog svjetskog rata zvanično objavila da su njeni ratni ciljevi ujedinjenje Srba, Hrvata i Slovenaca, što je potvrđeno Niškom deklaracijom Skupštine Kraljevine Srbije 7. decembra 1914. godine. Formiranje Jugoslovenskog odbora uslijedilo je 1915. godine, a sačinjavali su ga

„Slomili smo svaki otpor neprijatelja, a onda krenuli u juriš koji nijedna sila nije mogla da zaustavi… “ “Svi komandanti, komandiri i vojnici treba da budu nošeni idejom – od brzine prodiranja zavisi ceo uspeh ofanzive. Treba drsko prodirati – bez počinka do krajnjih granica mogućnosti ljudske i konjske snage. Sa nepokolebivom voljom i nadom u boga – junaci, napred u otadžbinu”. Ovako je glasila naredba srpske Vrhovne komande izdata uoči početka jedne od najvećih operacija u Prvom svetskom ratu – proboja Solunskog fronta. Rezultat te operacije, koja je počela u zoru 14. septembra 1918. godine, bili su kapitulacija Bugarske, Austro-Ugarske i Nemačke, oslobođenje Srbije, prelazak srpske vojske u prekodrinske

Ministar za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja Srbije Aleksandar Vulin rekao je danas u Banjaluci da je srpska vojska u ovaj grad 1918. godine ušla kao pobjednička, a ne kao osvetnička. Vulin je istakao da su Srbi uvijek bili i da će uvijek biti pobjednici, a ne osvetnici, jer slobodu cijene više od svega i drže do nje iznad svega. “Traži Srbinu šta god hoćeš i dobićeš i više nego što tražiš i misliš, samo mu nikada i nipošto ne traži da ti preda svoju slobodu. Samo tada ćeš osetiti odgovor i videti da to nije samo narod pesnika, slikara, pastira, već narod upornih, tvrdoglavih i nepobedivih boraca”, istakao

Predsjednik Udruženja potomaka i poštovalaca ratnih dobrovoljaca od 1912. do 1918. godine Banjaluka Nebojša Kuštrinović rekao je večeras u Banjaluci da ne smije biti zaboravljeno 156 Srba koji su stradali u Veleizdajničkom procesu 1915. i 1916. godine. “U Veleizdajničkom procesu tadašnja austrougarska vlast progonila je Srbe, a pogotovo intelektualce i trgovce. O istorijskim činjenicama ne smije se ćutati”, rekao je Kuštrinović na okruglom stolu o temi “Sto godina od sudskih procesa u BiH i Veleizdajnički proces u Banjaluci”. Prema njegovom mišljenju, veoma je bitno što je u obilježavanje značajnih istorijskih datuma u Republici Srpskoj uvršten i ulazak srpske vojske u Banjaluku. “I Srbija ovaj datum obilježava kao jedan od značajnijih

Ministar rada i boračko-invalidske zaštite Republike Srpske Milenko Savanović istakao je da je Banjaluka 21. novembra 1918. godine doživjela da Srpska Krajina prvi put bude pod čizmom srpskog vojnika, nakon 500 godina tuđinske vlasti. Zbog te činjenice, tvrdi Savanović, posebno je značajan Dan ulaska srpske vojske u Banjaluku 1981. godine, koji će Vlada Republike Srpske i Vlada Srbije zajedno obilježiti u petak, 20. novembra. On je podsjetio da je tokom Prvog svjetskog rata trebao riješiti srpsko pitanje u vremenu kad su brojni neprijatelji htjeli da unište srpski korpus ili da ga svedu na minimum. “U Prvom svjetskom ratu stradalo je 1,3 miliona Srba, od čega 28 odsto ukupnog stanovništva Srbije,

Rusija je barem u Velikom ratu na delu, bez rezerve, pokazala naklonost Srbiji, pružajući joj ključnu vojnu i materijalnu pomoć bez obaveze nadoknade, te primoravajući ucenom zapadne saveznike da preduzmu akciju evakuacije njene vojske iz Albanije. To je besprimeran dokaz prijateljstva u politici, koja danas, o stogodišnjici prispeća prvih ruskih konvoja, nije kadra ni da oda dužnu poštu njihovom komandantu, kontra-admiralu Mihailu Mihailoviču Vesjolkinu, za kog su srpski oficiri verovali da je brat po ocu cara Nikolaja Drugog. U danima kada Srbija, skromnije nego što se očekivalo, proslavlja stogodišnjicu početka Velikog rata i nedavno, iznenađujuće slabo posećano, otkrivanje Spomenika caru Nikolaju Drugom Romanovu u Beogradu, jedan drugi ruski heroj ostaje

Stručnjaci Zavoda za zaštitu spomenika u Kraljevu rade na konzervaciji i restauraciji rodne kuće Milunke Savić (1890-1973) u Koprivnici kod Jošaničke Banje. Rekonstrukcija doma gde je rođena slavna srpska heroina odvija se u brdovitom pejzažu planine Željin, a kuća je sagrađena još u prvoj polovini 19. veka kao tipičan objekat tradicionalnog, narodnog graditeljstva tog perioda. Obnova kuće Milunke Savić, koja je sve donedavno bila u očajnom stanju, predstavlja ideju vraćanja njenog kulta u srpski narod. Ime ratnice i humanitarke, napominju sagovornici „Novosti“ koji vode ovaj ambiciozan projekat od prvoklasnog značaja, dovoljno je veliko za pokretanje priče o revitalizaciji njenog rodnog kraja. Projekat „Sociokulturna revitalizacija Jošaničke Banje“, autorke dr Marije Marić,