Serbian
Armenian
Croatian
Dutch
English
French
German
Greek
Hebrew
Hungarian
Italian
Norwegian
Polish
Russian
Slovenian
SpanishNa internetu se pojavio snimak gotovo zaboravljenog “proameričkog mitinga”, organizovanog u Njujorku 20. februara 1939. na kom je 20.000 ljudi izvodilo nacistički pozdrav ispred zastave SAD i slike Džordža Vašingtona okićene kukastim krstovima.
(Foto: rarehistoricalphotos.com)
Lider mitinga Fric Kun, Amerikanac njemačkog porijekla, se tokom zakletve zastavi odrekao “jevrejskih medija” i pozvao da se “Amerika vrati američkom narodu…” i postane “bijela”.
Sedmominutni klip koji je režirao Oskarom nagrađen dokumentarista Maršal Kari zapravo je spoj više fragmenata snimljenih u Medison Skver Gardenu. Miting je prekinut kada je Isador Grinbaum, 26-godišnji Jevrej iz Bruklina istrčao na scenu.
On je tada bačen u masu i pretučen, prije nego što je policija stigla. Kao da to nije bilo dovoljno, kažnjen je za nedolično ponašanje novčanom kaznom u iznosu od 25 dolara (današnjih 431).
“Dio Kunovog govora koji nije prikazan u filmu, ističe oca Kolina, čije su radio emisije hvalile Hitlera i Musolinija i imale publiku od oko 30 miliona ljudi”, kaže autor filma.
“Henri Ford i Čarls Lindberg izrazili su svoja antisemitska uvjerenja, a medijski mogul Vilijam Rendolf Herst je izjavio: ‘Kad god čujete da je neki istaknuti Amerikanac nazvan fašistom, zapravo je riječ o lojalnom građaninu koji se zalaže za amerikanizam”.
Možda je imajući to u vidu, Kari istakao izjavu novinara Njujork tajmsa iz tog vremena Halforda E. Lakoka, koji je rekao: “Kad fašizam dođe u Ameriku, neće biti označen kao ‘Mejd in Džermani’; neće imati obiljležja svastike; neće se zvati fašizmom. Zvaće se, naravno, amerikanizmom”.
“Za mene je najstrašniji dio filma reakcija gomile. Dvadeset hiljada Njujorčana koji vole svoju djecu i vjerovatno su fine komšije, došlo je s posla tog dana, obuklo odijela i suknje i otšlo da aplaudira, smije se i pjeva, dok je govornik dehumanizovao ljude koji će u narednih nekoliko godina biti ubijani. Ovo nije toliko pokazatelj loših stvari koje su Amerikanci radili u prošlosti, koliko upozoravajuća priča o tome šta bismo mogli da uradimo u budućnosti”.
(Daily Mail/B92)
Izvor: Radio Televizija Republike Srpske
